تا به حال احساس کرده‌اید که در یک حباب زندگی می‌کنید و به ندرت به دنیای اطرافتان توجه می‌کنید؟
همین حالا خودتان امتحان کنید. اسم سوپرمارکتی که هر روز در راه رسیدن به محل کار از کنار آن رد می‌شوید، یادتان می‌آید؟ جزئییات تصادفی که هفته پیش شاهدش بودید چطور؟ چقدر از مشکلاتی که بین همکاران‌تان وجود دارد اطلاع دارید؟ متوجه غلط املاییِ عمدی در جزئیات در چند خط قبل شدید؟
همه‌ی ما گاهی در افکارمان غرق می‌شویم یا چندین روز بدون اینکه متوجه بشویم به صورت خودکار و بدون فکر کردن کارهای‌مان را انجام می‌دهیم. گاهی هم آنقدر حجم اطلاعات دریافتی هر روزه زیاد است که سخت می‌شود تحت تأثیر چیزی قرار گرفت و به افراد، مکان‌ها، موقعیت‌ها و اتفاقات مختلف توجه نشان داد.
مهارت‌های مشاهده به توانایی درک، جمع‌آوری و تفسیر دقیق و دقیق اطلاعات از محیط اطراف اشاره دارد. این مهارت ها شامل استفاده از حواس، به ویژه بینایی و شنوایی، برای جمع آوری جزئیات دقیق و معنادار است که می تواند به درک شما از یک موقعیت، شی یا محیط کمک کند. مهارت‌های مشاهده قوی در زمینه‌های مختلف از جمله علم، هنر، ارتباطات، ایمنی و تصمیم‌گیری ارزشمند هستند. در اینجا برخی از مؤلفه های کلیدی مهارت های مشاهده آورده شده است:
توجه به جزئیات:
حتي به كوچك ترين جنبه هاي آنچه كه مشاهده مي كنيد دقت كنيد.
به تمایزات، الگوها و تغییرات ظریف در اشیا، رفتارها یا محیط ها توجه کنید.
مشاهده متمرکز:
توجه خود را بر روی عناصر خاصی که می خواهید مشاهده کنید متمرکز کنید.
حواس پرتی و افکار نامرتبط را به حداقل برسانید تا از درک دقیق اطمینان حاصل کنید.
استفاده از حس:
از حواس بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی خود برای جمع آوری اطلاعات استفاده کنید.
نشانه ها یا تغییرات ظریفی را که ممکن است بلافاصله آشکار نشوند شناسایی کنید.
تعامل فعال:
ذهن و کنجکاوی خود را درگیر فرآیند مشاهده کنید.
سوال بپرسید، زمینه را جستجو کنید و برای عمیق تر کردن درک خود ارتباط برقرار کنید.
صبر و استقامت:
برای جلوگیری از عجله و از دست دادن جزئیات مهم، زمان کافی را صرف مشاهده کنید.
در مشاهده مداوم باشید حتی اگر موضوع پیچیده یا پویا باشد.
ذهن باز:
با ذهنی باز به مشاهدات خود نزدیک شوید و اجازه دهید یافته های غیرمنتظره ظاهر شوند.
از فرضیات یا نتیجه گیری زودهنگام خودداری کنید.
آگاهی زمینه ای:
زمینه وسیع تری را که در آن مشاهده می کنید در نظر بگیرید.
درک کنید که چگونه عوامل مختلف ممکن است بر آنچه شما درک می کنید تأثیر بگذارد.
ثبت و مستندسازی:
مشاهدات خود را با استفاده از یادداشت ها، طرح ها، عکس ها یا روش های دیگر مستند کنید.
جزئیات مرتبط را که می تواند برای تجزیه و تحلیل یا مرجع مفید باشد، ضبط کنید.
تفکر انتقادی:
مشاهداتی را که انجام داده اید تجزیه و تحلیل و تفسیر کنید تا نتیجه گیری های معنی دار بگیرید.
توضیحات جایگزین و پیامدهای احتمالی را در نظر بگیرید.
انعکاس و تحلیل:
برای شناسایی الگوها، روندها و بینش‌ها، مشاهدات خود را بعد از این واقعیت تأمل کنید.
در نظر بگیرید که چگونه مشاهدات شما در یک زمینه یا هدف بزرگتر قرار می گیرند.
بهبود مهارت های مشاهده مستلزم تمرین و ذهن آگاهی است. در اینجا چند فعالیت برای افزایش توانایی های شما آورده شده است:
تمرینات تمرکز حواس را تمرین کنید تا توانایی خود را برای تمرکز بر لحظه حال تقویت کنید.
در فعالیت هایی شرکت کنید که نیاز به مشاهده دقیق دارند، مانند پیاده روی در طبیعت، خلق آثار هنری یا آزمایش های علمی.
خودتان را به چالش بکشید تا محیط های آشنا را طوری مشاهده کنید که انگار برای اولین بار است که آنها را می بینید.
بازی‌های مشاهده‌ای را انجام دهید، مانند توصیف یک شی با جزئیات برای شخص دیگری یا به خاطر سپردن چیدمان موارد در یک اتاق.
با تقویت مهارت های مشاهده خود، می توانید درک عمیق تری از دنیای اطراف خود به دست آورید و بر اساس اطلاعات دقیق و کامل تصمیمات آگاهانه تری بگیرید.
اما خوشبختانه بهبود قدرت مشاهده کار چندان سختی نیست و در این مقاله چندتا از راه‌های آسان آن را بررسی می‌کنیم:
وقتی شاهد چیزی هستید، از حواستان برای بررسی چیزی که در مورد آن کنجکاو هستید استفاده می‌کنید و تجربه‌ی به دست آمده را ثبت می‌کنید. «مشاهده کردن» با «دیدن» فرق دارد. دیدن انفعالی است. به عنوان مثال، وقتی سرکار می‌روید، همه چیزهای اطرافتان را می‌بینید، اما به ندرت دنبال چیز خاصی هستید یا یادداشتی برمی‌دارید که در آینده از آن استفاده کنید. اما مشاهده، فرآیندی است که در آن به صورت ارادی و عمدی توجه می‌کنید تا اطلاعات خاصی به دست آورید.
اینکه به مغزتان یاد بدهید مشاهده کند به شما این امکان را می‌دهد تا درمورد مردم، مکان‌ها، اتفاقات و شرایط اطرافتان بیشتر بفهمید و به خاطر بسپارید، در واقع در جریان جزئیاتی قرار می‌گیرید که در حالت عادی احتمالاً به آنها توجهی نمی‌کنید. مشاهده بهتر به شما کمک می‌کند تا بهتر درک کنید، با اطلاعات بیشتری نتیجه‌گیری کنید و مسائل را به شیوه بهتری حل کنید.
در نتیجه این مهارت قابلیت‌های فردی و کاری شما را توسعه می‌دهد و باعث می‌شود بتوانید با مردم و محیط اطرافتان بهتر ارتباط برقرار کنید.
مشاهده یک مهارت است و مثل هر مهارت دیگری، می‌توانید آن را یاد بگیرید و در آن پیشرفت کنید. اگر تمرین کنید، می‌توانید ذهنتان را تقویت کنید و مشاهده را به یک عادت تبدیل کنید.
از همین حالا شروع کنید. این ۸ نکته به شما کمک می‌کنند تا به یک مشاهده‌گر خوب تبدیل شوید:
۱. موضوع را بشناسید
مهم نیست که به چه چیزی نگاه می‌کنید، وقتی بدانید که موضوع مورد نظر شما چیست، می‌توانید این کار را به طور مؤثرتری انجام دهید. ارتباط برقرار کردن بین چیزی که می‌بینید و چیزی که می‌دانید، کلید اصلی مشاهده است. فقط وقتی می‌توانید یک مشاهده‌گر مطلع باشید که بدانید یک تیم، مکان یا فرآیند به‌طور معمول چطور کار می‌کند. منظورم این است که کنجکاو باشید و در مورد هرچیزی که در اطرافتان می‌گذرد کنجکاوی کنید و اطلاعات کسب کنید.
۲. سرعت‌تان را کم کنید و دنیای بیرون را ببینید
Error! Filename not specified.
اگر همیشه در حال عجله و دویدن باشید و استرس هم داشته باشید، مشاهده‌گر بودن کار چندان آسانی نیست. خودتان را مجبور کنید که صبر کنید، سرعت‌تان را کم کنید، خودخوری‌های درونی‌تان را متوقف کنید تا بتوانید کمی هم به دنیای اطرافتان توجه کنید. با سرعتی کمتر، کمی بیشتر روی دنیای اطرافتان تمرکز کنید.
۳. یک چیز جدید امتحان کنید
قدرت مشاهده شما با رفتن به جاهای جدید و امتحان کردن چیزهای متفاوت بیشتر می‌شود. چون این کارها به طور طبیعی آگاهی و تمرکز ذهن شما را بهبود می‌دهد. هرچه این کار را بیشتر انجام دهید، مهارت مشاهده شما بهتر و بهتر می‌شود. یک پیشنهاد مفید این است که از موزه‌ها و گالری‌ها دیدن کنید، این‌جور جاها شما را به تجربه‌ی چیزهای جدید و مشاهده‌ی دقیق‌تر آنها دعوت می‌کند.
۴. چیزهایی که حواستان را پرت می‌کند، دور بریزید
Error! Filename not specified.
توانایی شما برای مشاهده به این بستگی دارد که چقدر دقت می‌کنید و تمرکز دارید. روانشناسان معتقدند بعد از اینکه حواستان پرت می‌شود، ۱۵ دقیقه طول می‌کشد تا دوباره تمرکز کنید. پس بهتر است تا جایی که می‌توانید چیزهایی که حواستان را پرت می‌کنند، از خودتان دور کنید. گاهی گوشی موبایل و سایز ابزارهای الکترونیکی را کنار بگذارید و با خیال راحت، همه چیز را تحت نظر بگیرید.
۵. بازی کنید
تمرین‌های ذهنی خوب، مغز شما را تمرین می‌دهد و آماده می‌کنند. چالش‌هایی مثل پازل‌های منطقی یا بازی‌هایی مثل مکعب روبیک، باعث می‌شود مغزتان بیشتر فکر کند و قدرت منطق و استدلال شما بیشتر شود. یک مغز باهوش‌تر و چابک‌تر به شما کمک می‌کند تا دید بهتری داشته باشید و اطلاعاتی را استنباط کنید که بلافاصله قابل دریافت نیستند یا به اصطلاح «تابلو نیستند»!
مقالعه ای که در بالا آن را مطالعه فرمودید مربوط به بحث مهارت مشاهده_قوم نگاری است ،که تیم تحلیلی یونی تحلیل آن را برای شما عزیزان و پژوهشگران گرد آوری کرده است.