تفسیر آزمون های آماری در حالت کلی

تفسیر آزمون های آماری

تفسیر آزمون های آماری

تفسیر آزمون های آماری شامل تجزیه و تحلیل نتایج برای تعیین اینکه آیا داده های مشاهده شده شواهد کافی برای حمایت یا رد یک فرضیه خاص ارائه می دهند یا خیر. تفسیر به نوع آزمون آماری انجام شده و زمینه مطالعه بستگی دارد. در اینجا یک مرور کلی از نحوه تفسیر نتایج آزمون های آماری وجود دارد:

فرضیه صفر (H0) و فرضیه جایگزین (H1):

فرضیه صفر نشان دهنده این فرض پیش فرض است که هیچ اثر، تفاوت یا هیچ رابطه ای در جامعه وجود ندارد.
فرضیه جایگزین (که فرضیه تحقیق نیز نامیده می شود) نشان می دهد که یک اثر، تفاوت یا رابطه خاص وجود دارد.

P-Value:
p-value معیاری برای شواهد در برابر فرضیه صفر است. در صورت صحت فرضیه صفر، احتمال مشاهده داده ها (یا داده های شدیدتر) را نشان می دهد.
یک مقدار p کوچک (معمولاً 0.05 ≤) نشان می دهد که داده های مشاهده شده تحت فرضیه صفر بعید است، که منجر به رد فرضیه صفر به نفع فرضیه جایگزین می شود.

اهمیت آماری:

اگر مقدار p کمتر از سطح معناداری از پیش تعیین شده باشد (آلفا، اغلب در 0.05 تنظیم می شود)، محققان ممکن است به این نتیجه برسند که شواهد کافی برای رد فرضیه صفر و حمایت از فرضیه جایگزین وجود دارد.
این فرضیه جایگزین را ثابت نمی کند. به سادگی نشان می دهد که داده ها با فرضیه صفر مغایرت دارند.

اندازه اثر:

اندازه اثر، بزرگی یک تفاوت یا رابطه را می سنجد. اندازه اثر بزرگتر نشان دهنده تأثیر معنی دارتر یا معنی دارتر است.
تفسیر اهمیت عملی یک اثر مستلزم در نظر گرفتن اهمیت آماری و اندازه اثر است.

فاصله اطمینان:

فواصل اطمینان طیفی از مقادیر را فراهم می کند که احتمالاً پارامتر جمعیت واقعی در آن قرار می گیرد.
اگر فاصله اطمینان شامل مقدار فرضیه صفر (مثلاً صفر) نباشد، نشان می دهد که فرضیه صفر بعید است.

خطاهای نوع اول و دوم:

خطای نوع I زمانی رخ می دهد که فرضیه صفر به اشتباه رد شود، در حالی که واقعاً درست است (مثبت نادرست).
خطای نوع دوم زمانی رخ می دهد که فرضیه صفر در حالی که واقعا نادرست است (منفی کاذب) رد نشود.
محققان اغلب این میزان خطا را بر اساس سطح مورد نظر اعتماد و قدرت متعادل می کنند.

تفسیر در زمینه:

همیشه زمینه مطالعه و سوال تحقیق را در نظر بگیرید. نتیجه آماری باید در چارچوب نظری گسترده تر و تخصص موضوع مورد بحث قرار گیرد.

تکرار و استحکام:

تکرار مطالعه یا به دست آوردن نتایج منسجم در روش های مختلف، تفسیر یافته ها را تقویت می کند.

محدودیت ها و مفروضات:

هرگونه محدودیت، مفروض، یا منابع بالقوه سوگیری را که می تواند بر تفسیر نتایج تأثیر بگذارد، تصدیق کنید.

به یاد داشته باشید که تفسیر آزمون های آماری مستلزم درک عمیق روش های آماری مورد استفاده و موضوع مورد مطالعه است. مهم است که به تفسیر با تفکر انتقادی و آگاهی از تفاوت های ظریف و پیچیدگی های موجود در تجزیه و تحلیل آماری نزدیک شویم.

 

۱. رگرسیون چند متغیری:

تفسیر آماره های رگرسیون چند متغیری می تواند پیچیده و دشوار باشد. در حقیقت تفسیر آماره های تحلیل چند متغیری بطور کلی بسیار دشوارتر از تفسیر آماری رگرسیون تک متغیری است.( کرلینجر، 1388:350)

اگر همبستگی ها در بین متغیرهای مستقل همه صفر باشد یا نزدیک به صفر باشد، تفسیر بسیار ساده می شود. هرچه همبستگی های درونی متغیرهای مستقل بیشتر باشد، تفسیر دشوارتر است(همان: 352).

 

۲.     تحلیل مسیر:

در مرحله تفسیر با مراجعه به نتایج، مقدار واریانس تبیین شده متغیر وابسته (R2)  توسط متغیرهای مستقل مدل چقدر است. هرچه این مقدار بیشتر باشد نشان دهنده قدرت تبیین بالای مدل است و هرچه این مقدار کمتر باشد نشان دهنده ضعف مدل است. اگر مقدار ضریب تعیید چندگانه در حد مطلوب بود، مدل تایید می شود. هنگامی که مدل تایید شد نگاه می کنیم  ببینیم کدام یک از متغیرهای مستقل تاثیر بیشتری بر متغیر وابسته دارد..(گودرزی،1388: 387)

جهت مشاهده مطالب تحلیل مسیر کلیک کنید.

 

2.    آزمون آلفای کرومباخ :

دامنه α بین 0 تا 1 است هرچه ضریب آلفای کرومباخ بیشتر باشد، پایایی مقیاس  بیشتر است. اندازه آلفا به پایایی تک تک گویه ها بستگی دارد. برای افزایش ضریب آلفا و در نتیجه افزایش پایایی مقیاس باید گویه های نا مناسب را حذف کرد.(ازکیا،1389: 524)

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون آلفای کرونباخ  کلیک کنید.

 

3.     آزمون کلمو گورف- اسمیرنوف:

برای دریافت تفسیر باید به مقدار Kolmogorov-Smiron Z  نگاه می کینم. اگر مقدار آن کوچکتر از 1/96+ و بزرگتر از  1/96- بود، با 95 درصد اطمینان نتیجه می گیریم، بین فراوانی های مشاهده شده و مورد انتظار تفاوتی وجود ندارد. به عبارت دیگر توزیع جامعه نرمال است. ولی اگر مقدار آن کوچکتر از 1/96- و یا بزرگتر از 1/96+ بود نتیجه می گیریم با 95 درصد اطمینان بین فراوانی ها مشاهده شده و مورد انتظار تفاوت وجود دارد. به عبارتی توزیع نرمال نیست. (گودرزی، 1388: 115)

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون کالموگروف اسمیرنوف کلیک کنید.

 

4.     آزمون کی دو :

با توجه به نتیجه بدست آمده از قسمتAsymp.sig .(2-side)  ، اگر مقدار عددی آن از 0/05 کمتر بود، پی می بریم که دلیلی برای رد فرضیه تحقیق نداریم. سپس فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم با احتمال 95 درصد، رابطه بین دو متغیر معنا دار است.(همان: 195)

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون کی دو یا خی دو کلیک کنید.

 

5.     آزمون فی:

با توجه به نتیجه بدست آمده از قسمت Symmetirc Measures، به بخش approx.Sig نگاه کرده، اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم، با احتمال 95 درصد بین دو متغیر رابطه معنا دا وجود دارد. ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ، دلیل بر درست بودن فرضیه نداریم. بنابراین فرض صفر را نمی توانیم رد کنیم و نتیجه می گیریم که با احتمال 95 درصد رابطه بین دو متغیر معنادار نیست(همان: 200).

جهت مشاهده مطالب آزمون فی کلیک کنید.

 

6.     آزمون کرامر :

با توجه به نتیجه بدست آمده از قسمت Symmetirc Measures، به بخش approx.Sig نگاه کرده، اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم، با احتمال 95 درصد بین دو متغیر رابطه معنادار وجود دارد. ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ، دلیل بر درست بودن فرضیه نداریم. بنابراین فرض صفر را نمی توانیم رد کنیم و نتیجه می گیریم که با احتمال 95 درصد رابطه بین دو متغیر معنادار نیست(همان: 203).

 

7.     آزمون لامبدا:

در خروجی لامبادا سه گزینه جلوی قسمت لامبادا قرار دارد که عبارت اند از:

الف- گزینه symmetric که مقدار لامبادای میانگین را نشان می دهد

ب- در دو گزینه بعدی ، هر کدام از متغیرها یکبار متغیر وابسته در نظر گرفته شده و مقدار لامبادا و سطح معنا داری آنها آورده شده است. برای تفسیر خروجی به قسمت approx.Sig هر کدام از لامباداها نگاه می کنیم. اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ،فرض صفر را  رد نمی کنیم.(همان:214)

 

8.     آزمون کروکاس :

برای تفسیر خروجی به قسمت approx.Sig نگاه می کنیم. اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ،فرض صفررا  رد نمی کنیم.(همان:217)

 

9.     آزمون عدم اطمینان:

برای تفسیر خروجی به قسمت approx. هر کدام از ضرایب محاسبه شده نگاه می کنیم. اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ،فرض صفر را رد نمی کنیم.(همان:218)

 

10.آزمون تی یک نمونه ای:

به قسمت Sig.(2tailed) نگاه می کنیم اگر مقدار آن کمتر از 0/05 بود ، فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم تفاوت بین میانگین ها با احتمال بین 95 درصد معنا دار است ولی اگر مقدار آن بیشتر از 0/05 بود، فرض صفر ار نمی توان رد کرد پس نتیجه می گیریم، با احتمال 95 درصد تفاوت بین میانگین معنا دار نیست(همان 232).

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون تی یک نمونه ای کلیک کنید.

 

11.آزمون مک نمار:

به قسمت Sig.(2tailed) Exact.نگاه می کنیم. اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود دلیلی برای رد فرضیه تحقیق نداریم. بنابر این نتیجه می گیریم با 95 درصد اطمینان بین دو وضعیت تفاوت وجود ندارد ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود دلیلی برای درست بودن فرضیه تحقیق نداریم پس نمی توانیم فرض صفر را رد کنیم سپس با 95 درصد اطمینان تساوی بودن دو وضعیت را نتیجه می گیریم(همان : 246)

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون مک نمار کلیک کنید.

 

12.آزمون واریانس یکطرفه:

به قسمت Sig نگاه کرده و اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود، فرض صفررا  رد نمی کنیم.(همان : 261)

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون آنالیز واریانس یک طرفه کلیک کنید.

 

13.آزمون تاو بی کندال:

با توجه به نتیجه بدست آمده از قسمت Symmetirc Measures، به بخش approx.Sig نگاه کرده، اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و با 95 درصد اطمینان نتیجه می گیریم بین دو متغیر رابطه همستگی وجود دارد. ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ، فرض صفر را رد نمی کنیم و با 95 درصد اطمینان عدم وجود رابطه بین دو متغیر را نتیجه می گیریم.(همان : 282)

جهت مشاهده پکیج آماری کندال کلیک کنید.

 

14.آزمون تاو سی کندال :

با توجه به نتیجه بدست آمده از قسمت Symmetirc Measures، به بخش approx.Sig نگاه کرده، اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و با 95 درصد اطمینان نتیجه می گیریم بین دو متغیر رابطه همبستگی وجود دارد. ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود، فرض صفر را رد نمی کنیم و با 95 درصد اطمینان عدم وجود رابطه بین متغیرهای مورد برسی را نتیجه می گیریم.(همان : 284)

جهت مشاهده پکیج آماری کندال کلیک کنید.

 

15.آزمون اسپیرمن:

به قسمت approx.Sig نگاه می کنیم. اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم با 95 درصد اطمینان بین دو متغیر رابطه وجود دارد ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ، نمی توانیم فرض صفر را رد کنیم بنابراین با 95 درصد اطمینان عدم وجود رابطه بین دومتغیر را نتیجه می گیریم.(همان:288)

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون همبستگی اسپیرمن کلیک کنید.

 

16.آزمون روش همبستگی سامرز:

به جدول Directional Measures  نگاه می کینم در این جدول یکبار  یکی از متغیر را به عنوان متغیر وابسته فرض شده و مقدار و سطح معناداری آن آورده شده است و بار دیگر متغیر  بعدی به عنوان متغیر وابسته فرض شده و مقدار و سطح معناداری آن آورده شده است همچنین در قسمت symmetric نیزd  میانگین ارایه شده است برای تفسیر به قسمت approx.Sig نگاه می کنیم. اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم با 95 درصد اطمینان بین دو متغیر رابطه وجود دارد ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ، نمی توانیم فرض صفر را رد کنیم بنابراین با 95 درصد اطمینان عدم وجود رابطه بین دومتغیر را نتیجه می گیریم( همان: 295)

جهت مشاهده مطالب همبستگی سامرز کلیک کنید.

تفسیر آزمون های آماری

17.آزمون همبستگی پیرسون:

در جدول correlations نگاه کرده اگر مقدار آن از 0/05 کمتر بود، فرض صفر را رد می کنیم و نتیجه می گیریم با 95 درصد اطمینان بین متغیرها رابطه وجود دارد ولی اگر مقدار آن از 0/05 بیشتر بود ، نمی توانیم فرض صفر را رد کنیم بنابراین با 95 درصد اطمینان عدم وجود رابطه بین متغیرها را نتیجه می گیریم.

ضریب تعیین: مقدار آن بین صفر تا یک متغیر است. هرچه این مقدار بزرگتر باشد نشانگر این است که رابطه بین دو متغیر بشتر و واریانس بیشتری تبیین می کند و هرچه مقدار آن کوچکتر باشد نشان دهنده این است که رابطه بین متغیرها کمتر است و واریانس کمتری تبیین می شود( همان:316).

جهت مشاهده پکیج آماری آزمون همبستگی پیرسون کلیک کنید.

 

منابع

·        ازکیا، مصطفی و همکاران- روش های کاربردی تحقیق – تهران: انتشارات کیهان- چاپ دوم، 1389

·        کرلینجر.فرد. ان – مبانی پژوهش در علوم رفتاری- ترجمه دکتر حسن پاشایی و همکاران- تهران: انتشارات آوای نور: 1388

·        گودرزی، سعید- همراه با دستورات spss و نحوه تفسیر خروجی- تهران: انتشارات جامعه شناسان- چاپ اول، 1388

 

جهت مشاهده پکیج آزمون های آماری در SPSS  کلیک کنید .

مطلب آموزشی بالا مربوط به  تفسیر آزمون های آماری است که در سایت یونی تحلیل آن را در اختیار شما پژوهشگر عزیز قرار داده ایم.

 

تفسیر آزمون های آماری

جهت مشاهده جدید ترین آموزش های ویدویی در spss  کلیک کنید .

جهت دانلود فصل چهارم پایان نامه همراه با دیتا در چهار نرم افزار Pls ,  Lisrel , Amos , Spss کلیک کنید .

جهت دانلود پروژه و دیتا همراه با تحلیل در spss  کلیک کنید .

 

 

 

 

جهت دانلود آموزش ها و مطالب دیگر AMOS کلیک کنید

جهت دانلود آموزش های رایگان spss کلیلک کنید

جهت دانلود آموزش های رایگان PLS کلیلک کنید

جهت مشاهده مطالب دیگر لیزرل کلیک کنید .

روش تحقیق روانشناسی و علوم تربیتی

Instagram : payanbama

www.cmu.edu