تعریف جامعه
جامعه چیست :جامعه یعنی مجموعهای از افراد انسانی که با نظامات و سنن و آداب و قوانین خاص به یکدیگر پیوند خورده و زندگی دسته جمعی دارند ، جامعه را تشکیل می‌دهند.
زندگی دسته جمعی این نیست که گروهی از انسانها در کنار یکدیگر و در یک منطقه زیست کنند و از یک آب و هوا و یک نوع مواد غذایی استفاده نمایند . درختان یک باغ نیز در کنار یکدیگر زیست می‌کنند و از یک آب و هوا و یک نوع مواد غذایی استفاده مینمایند ،همچنانکه آهوان یک گله نیز با هم میچرند و با هم میخرامند و با هم نقل مکان می‌کنند . اما نه درختان و نه آهوان هیچ کدام زندگی اجتماعی ندارند و جامعه تشکیل نمیدهند .
زندگی انسان که اجتماعی است به معنی این است که ( ماهیت جتماعی)دارد : از طرفی نیازها ، بهرهها و برخورداریها ، کارها و تعالیتها ماهیت اجتماعی دارد و جز با تقسیم کارها و تقسیم بهرهها و تقسیم رفع نیازمندیها در داخل یک سلسله سنن و نظامات میسر نیست ، از طرف دیگر نوعی اندیشهها ، ایدهها ، خلق و خویها بر عموم حکومت می‌کند که به آنها وحدت و یگانگی میبخشد ، و به تعبیر دیگر ، جامعه عبارت است از مجموعهای از انسانها که در جبر یک سلسله نیازها و تحت نفوذ یک سلسله عقیدهها و ایدهها و آرمانها در یکدیگر ادغام شده و در یک زندگی مشترک غوطهورند.
نیازهای مشترک اجتماعی و روابط ویژه زندگی انسانی ، انسانها را آنچنان به یکدیگر پیوند میزند و زندگی را آنچنان وحدت میبخشد که افراد را در حکم مسافرانی قرار میدهد که در یک اتومبیل و یا یک هواپیما یا یک کشتی سوارند و به سوی مقصدی در حرکتاند و همه با هم به منزل میرسند و یا همه با هم از رفتن میمانند و همه با هم دچار خطر میگردند و سرنوشت یگانهای پیدا می‌کنند .
جامعه به گروهی از افراد اطلاق می شود که در یک زمینه جغرافیایی یا فرهنگی خاص دارای علایق، ارزش ها، هنجارها و تعاملات مشترک هستند. این یک ساختار انسانی پیچیده و سازمان یافته است که در آن افراد به طرق مختلف در تعامل، همکاری و همزیستی هستند. اندازه جوامع می تواند از گروه های کوچک گرفته تا کل کشورها یا حتی جوامع جهانی متفاوت باشد. آنها با روابط اجتماعی، نهادها و الگوهای رفتاری مشخص می شوند که شیوه زندگی، تعامل و عملکرد جمعی افراد را شکل می دهند.
تعاملات اجتماعی: جامعه بر اساس تعاملات بین افراد بنا شده است. این تعاملات می تواند رسمی (مانند موسساتی مانند مدارس یا محل کار) یا غیر رسمی (مانند گفتگو با دوستان) باشد. آنها به ایجاد روابط، هنجارها و درک مشترک کمک می کنند.
فرهنگ: فرهنگ شامل باورها، ارزش‌ها، آداب و رسوم، سنت‌ها، هنرها و سایر عناصری است که بین اعضای یک جامعه مشترک است. این چارچوبی برای چگونگی درک مردم از جهان، تعامل با یکدیگر و درک تجربیات خود فراهم می کند.
مؤسسات: مؤسسات، سیستم‌های مستقری هستند که وظایف خاصی را در یک جامعه انجام می‌دهند. به عنوان مثال می توان به دولت، آموزش، بهداشت، مذهب و اقتصاد اشاره کرد. این نهادها ساختار و سازماندهی فعالیت های اجتماعی را فراهم می کنند.
هنجارها و ارزش ها: هنجارها قوانین و انتظارات نانوشته ای هستند که رفتار را در یک جامعه هدایت می کنند. ارزش ها باورها و اصول مشترکی هستند که انتخاب ها و اعمال افراد را هدایت می کنند. هنجارها و ارزش ها به حفظ نظم و انسجام کمک می کنند.
سلسله مراتب اجتماعی و نقش ها: جوامع اغلب دارای ساختارهای سلسله مراتبی هستند که بر اساس عواملی مانند سن، جنسیت، شغل و پیشینه اجتماعی، نقش ها و موقعیت های متفاوتی را به افراد اختصاص می دهند. این نقش ها به عملکرد جامعه کمک می کند.
تغییر اجتماعی: جوامع پویا هستند و می توانند تغییراتی را در ارزش ها، هنجارها، نهادها و فناوری ها در طول زمان تجربه کنند. تغییرات اجتماعی می تواند تدریجی یا سریع باشد و اغلب تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله پیشرفت های تکنولوژیکی، تغییرات اقتصادی و تکامل فرهنگی قرار می گیرد.
جامعه پذیری: اجتماعی شدن فرآیندی است که از طریق آن افراد هنجارها، ارزش ها و رفتارهای جامعه خود را یاد می گیرند و درونی می کنند. این فرآیند از طریق تعامل با خانواده، همسالان، آموزش، رسانه ها و سایر تأثیرات اجتماعی رخ می دهد.
هویت جمعی: جامعه به افراد احساس تعلق و هویت می دهد. مردم اغلب با جامعه، فرهنگ و گروه‌های مختلف اجتماعی خود همذات پنداری می‌کنند که به احساس کلی آنها از خود کمک می‌کند.
جوامع می توانند در فرهنگ ها، مناطق و دوره های تاریخی مختلف به طور قابل توجهی متفاوت باشند. آنها را می توان از طریق دیدگاه های جامعه شناختی، مردم شناختی و تاریخی بررسی کرد تا ساختارها، کارکردها و تأثیرات آنها بر زندگی انسان ها را درک کرد.
چه زیبا مثلی آورد رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آنجا که فلسفه امر به معروف و نهی از منکر را بیان میکرد :
” گروهی از مردم در یک کشتی سوار شدند و کشتی سینه دریا را میشکافت و میرفت . هر یک از مسافران در جایگاه مخصوص خود نشسته بود . یکی از مسافران به عذر اینکه اینجا که نشستهام جایگاه خودم است و تنها به خودم تعلق دارد ، با وسیلهای که در اختیار داشت به سوراخ کردن همان نقطه پرداخت . اگر سایر مسافران همانجا دست او را گرفته و مانع میشدند ، غرق نمیشدند و مانع غرق شدن آن بیچاره نیز میشدند ” .
کتاب جامعه و تاریخ نویسنده شهید مطهری صفحه18-19
جامعه[۱] در اصطلاح جامعه‌شناسی گروه (های) انسانی است مشروط بر این که، دارای تعامل انسانی پایدار باشند که از نظر سرزمینی، حاکمیت یا انتظارات فرهنگی با هم وجه اشتراک دارند. جامعه خود به تناسب الگوی روابط بین افراد آن قابل دسته بندی به زیر مجموعه های جمعیتی است که ماحصل تجمیع آنها جامعه را بسازند.
در هر جامعه، باور ها و اعتقادات جمعی فارغ از معقول یا غیر معقول بودن آنها، الگو های رفتاری و هنجار های اجتماعی آن جامعه را می سازند که همواره می تواند دستخوش تغییرات تدریجی باشد.
مشارکت جمعی افراد جامعه فرصت ها و مزایایی را در اختیار افراد قرار می دهد که امکان تامین آن به شکل فردی متصور نیست.از این رو با تعریف جامعه با مفهوم منافع جمعی روبرو میشویم که باید آن را از منافع شخصی متمایز دانست، هر چند در بسیاری از موارد این دو مفهوم با هم همپوشانی دارند.
در یک مفهوم ساختارگرایانه، جامعه را می توان به عنوان یک بستر اقتصادی، صنعتی، فرهنگی دانست که از مجموعه متنوعی از افراد دانست که ضمن متمایز بودن از یکدیگر همواره با هم در تعامل اند و روابط عینی بین آنها برقرار است و مجموعه افراد غیر مرتبط که در یک محیط به سر می برند را نمی توان یک جامعه دانست. این تعامل حتماً تعامل فرهنگ ساختی و احیاناً منجر به تعامل علم ساختی هم هست؛ بنابراین، یک عده مهاجر یا پناهنده که مثلاً در یک اردوگاه، به مدت سه ماه گرد هم آمده‌اند اگر چه بسیار باشند، جامعه نیستند. زیرا شرط تعامل پایدار و تعامل فرهنگ ساختی را ندارد.
در درون جامعه، به دلیل وجود علایق مختلف انسانها و گروه‌ها، تضادهای اجتماعی وجود دارند؛ اما با وجود تضاد تعادل و ثبات جامعه حفظ می‌گردد. در جامعه افراد نقش‌های گوناگونی را می‌پذیرند و به همان نسبت از مزایای اجتماعی مختلفی بهره‌مند می‌شوند. جامعه‌شناسی علمی است که مسایل عینی جامعه و پدیده اجتماعی می‌پردازد.
مطلب آموزشی بالا مربوط به جامعه چیست است که در سایت یونی تحلیل آن را در اختیار شما پژوهشگر عزیز قرار داده ایم.
جامعه چیست