ادبیات و پرسشنامه عملکرد خانواده اپشتاين و همکاران

ادبیات و پرسشنامه عملکرد خانواده اپشتاين و همکاران

مقدمه عملکرد خانواده

 عملکرد خانواده :  یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر پژوهش مبانی نظری تحقیق و بررسی سابقه تحقیقاتی موضوع می‌باشد. این بخش از تحقیق تحقیق در رابطه با ادبیات و پیشینه­ی تحقیق می باشد. در واقع محقق در این بخش مبانی نظری و عملیاتی پژوهش را مورد بررسی قرار می دهد تا در این رهگذر با آگاهی کامل از مبانی علمی پژوهش و آن چه در این باره انجام شده است تمامی جوانب موضوع را مطالعه نماید. از این رو در این بخش مباحثی در رابطه با متغیر ارائه شده است. در ادامه می خواهیم توضیحاتی درباره ابعاد خانواده ارائه بدهیم .

نمونه ای از پرسشنامه عملکرد خانواده اپشتاين و همکاران:

انجام تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار های Pls ,  Lisrel , Amos , Spss توسط تیم تحلیلی یونی تحلیل.

Instagram : unitahlil

نهاد خانواده^[1]

«خانواده اولين واحدي است كه فرزند در آن به تدريج كسب هدايت كرده، وارد زندگي اجتماعي مي شود و اين فرايند در عرصه فرهنگ ، ارزش ها و فرهنگ خانواده جاري مي گردد . در جوامع قديم به علت آنكه تغييرات و تحولات اجتماعي سرعت و شتاب چشمگيري نداشت ، محيط خانوادگي از لحاظ كسب اطلاعات براي فرزندان محيطي بسته محسوب مي شد. خانواده گسترده بود ، به همين دليل ارزش ها و هنجارها ي والدين مورد تاييد فرهنگ جامعه نيز بود ، به راحتي و بدون هيچ مشكلي به فرزندان منتقل مي شد .

اكنون با توجه به تحولات سريع اطلاعات و تكنولوژي كه تحولات سريع فرهنگي را نيز به همراه دارد ، مسأله ارزش ها ، هنجارها و الگوهاي تفكر و عمل هم از حيث منشاء و منبع و هم از لحاظ انتقال و تداوم دچار تحولاتي شد كه در حوزه كلي تعارض ارزش ها قابل بحث است»(آزاد ارامکی، 1392).

تعریف خانواده

هر چند تمامي جامعه شناسان بر اهميت خانواده در حيات اجتماعي تاكيد دارند اما اين مفهوم هنوز از پر ابهام ترين مفاهيم است. «برگس ولاك^[2]» در تعريف خانواده در اثرشان در سال 1953 مي نويسد : «خانواده گروهي است متشكل از افرادي كه از طريق پيوند زناشويي ، همخوني ، و يا پذيرش (بعنوان فرزند)با يكديگر به عنوان شوهر ، زن ، مادر ، پدر ، برادر  و خواهر در ارتباط متقابل اند و فرهنگ مشتركي پديد آورده و در واحد خاصي زندگي مي كنند»( ساروخاني، 1385).

گيدنز^[3] خانواده را گروهي از افراد مي داند كه با ارتباطات خويشاوندي مستقيما پيوند يافته و اعضاي بزرگسال آن مسوليت مراقبت از كودكان را بر عهده دارند . پيوند هاي خويشاوندي ارتباطات بين افراد است ، كه يا از طريق ازدواج برقرار گرديده است ، يا از تبار است كه خويشاوندان خوني (پدر ، مادر ، فرزندان ديگر ، پدربزرگ ها و ….) را به هم مرتبط مي سازد(توکلی، 1393).

عملکرد خانواده

جمشيد بهنام خانواده را اينگونه تعريف مي كند: خانواده در كوچكترين معناي خود واحدي است متشكل از پيوند مورد تاييد جامعه و كما بيش ماندگار دو فرد از دو جنس متفاوت كه زندگي مشتركي تشكيل مي دهند ، زاد و ولد مي كنند و فرزنداني بار مي آورند . چنين خانواده اي به صورت پديده اي عالم گير  در آمده و در همه جوامع امروزي وجود دارد( بهنام ،1384).

خانواده در زمره عمومي ترين سازمان  هاي اجتماعي است و بر اساس ازدواج بين دو جنس مخالف شكل مي گيرد . و در آن مناسبات خوني واقعي يا اسناد يافته به چشم مي خورد. خانواده داراي يك نوع اشتراك مكاني است، هر چند همواره چنين نيست و كاركردهاي گوناگون شخصي، اقتصادي، تربيتي و …. دارد. خانواده واحدي است اجتماعي با ابعاد گوناگون زيستي، اجتماعي، فرهنگي و …

ادامه

خانواده نمادي اجتماعي است و همچون آيينه اي عناصر اصلي جامعه را در خود دارد و انعكاسي از نابساماني هاي اجتماعي است. خانواده معيار شناخت آسيب هاي اجتماعي است و هرگاه كشمكش هاي درون خانواده اوج بگيرد و به طلاق و جدايي منجر شود باعث بروز مشكلاتي همچون اعتياد ، بزهكاري و…  مي شود ( ساروخاني، 1385).

لذا خانواده كهن ترين و ماندگارترين و پر تأثيرترين نهاد جامعه مي باشد و با كاركردهاي مختلفي که بر عهده دارد، مانند فرزندآوري، امور عاطفي، جامعه پذیري، نگهداري از كودكان و افراد مسن ، همواره مهم و با ارزش بوده است به همین جهت دوام و انسجام آن همواره مورد توجه بوده است(نصیری، بهشتی راد و سلطانزاده، 1396).

اهمیت خانواده

خانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار می‌گیرد دارای اهمیت شایان توجهی است. اولین تأثیرات محیطی که فرد دریافت می‌کند از محیط خانواده است و حتی تأثیرپذیری فرد از سایر محیطها می‌تواند نشأت گرفته از همین محیط خانواده باشد. خانواده پایه گذار بخش مهمی از سرنوشت انسان است و در تعیین سبک و خط مشی زندگی آینده ، اخلاق ، سلامت و عملکرد فرد در آینده نقش بزرگی بر عهده دارد(افتخاری، 1396).

عواملی چون شخصیت والدین، سلامت روانی و جسمانی آنها شیوه‌های تربیتی اعمال شده در داخل خانواده، شغل و تحصیلات والدین به وضعیت اقتصادی و فرهنگی خانواده، محل سکونت خانواده، حجم و جمعیت خانواده، روابط اجتماعی خانواده و بی‌نهایت متغیر دیگر در خانواده وجود دارند، شخصیت فرزند، سلامت روانی و جسمانی او، آینده شغلی ، تحصیلی، اقتصادی، سازگاری اجتماعی و فرهنگی، تشکیل خانواده او و غیره را تحت تاثیر قرار می‌دهند(قلی زاده، 1393).

گونه هاي خانواده

از مدتها قبل جامعه شناسان و طي نيم قرن اخير روانشناسان به تقسيم بندي و توصيف خانواده ها علاقمند بوده اند. خانواده را مي توان از ابعاد گوناگون مورد مطالعه قرار داد. از نظر کاربردى که در دانش‌هاى مختلف دارد، خانواده را به دو صورت “زيستي” (گروه متشکل از پدر و مادر و فرزندان) و “آماري” (افرادى که با هم در زير يک سقف زندگى مى‌کنند و دور يک سفره غذا مى‌خورند و اقتصاد مشترک دارند) تقسيم مى‌کنند(امیرتیموری، 1390).

خانواده از ديدگاه کارکردى که برعهده دارد به دو شکل “جهت‌يابي” (خانواده‌اى که کودک در آن به دنيا مى‌آيد و بزرگ مى‌شود و گرايش‌ها و سوءگیرى‌هاى خود را از آن کسب مى‌کند) و “فرزندزائي” (خانواده‌اى که زن و شوهر و فرزندان آنان تشکيل مى‌شود و کارکرد اصلى آن توليدمثل است) تقسيم مى‌گردد(سامانی و ترابی، 1390). از نظر شيوه معيشت و نحوه زندگي، خانواده به سه شکل شهري، روستائي و عشايري تقسيم مى‌شود که در عين وجود تشابهات فراوان بين اشکال متفاوت خانواده در اين سه قلمرو، از ديدگاه‌هاى مختلف تمايزهائى نيز ميان آنها وجود دارد(حسن بیکی، 1388).

عملکرد خانواده