بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و تنبلی اجتماعی کارکنان

هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و تنبلی اجتماعی کارکنان است. رفتار شهروندی سازمانی به-عنوان رفتاری مفيد و موثر براي بهره‌وری سازمان و تنبلي اجتماعي به‌عنوان رفتاری غیرسازنده و ضدبهره‌وری، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش پژوهش، کلیه کارشناسان یک شرکت آلومینیوم‌سازی بودند که از این تعداد، 127 نفر به‌عنوان نمونه معرف جامعه و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. براي اندازه‌گيري رفتار شهروندی سازمانی و تنبلی اجتماعی کارشناسان، پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ارگان و کانوسکی (1996) و پرسشنامه تنبلی اجتماعي حسینی (2008)، مورد استفاده قرار گرفت که از اعتبار و پايایی مطلوبي برخوردار بودند. مولفه‌های رفتار شهروندی سازمانی (نوع‌دوستی، وجدان‌کاری، تواضع، فضیلت شهروندی و جوانمردی) به‌عنوان متغیر پیش‌بین و تنبلی اجتماعی به‌عنوان متغیر ملاک، در قالب یک فرضیه اصلی و پنج فرضیه فرعی مطرح گردیدند. نتايج با استفاده از روش همبستگی تحليل شد. نتايج حاکی از رابطه معنادار بین مولفه‌های رفتار شهروندی سازمانی از جمله نوع-دوستی، وجدان‌کاری (وظیفه‌شناسی)، تواضع، فضیلت شهروندی و تنبلی اجتماعی بود؛ اما بین جوانمردی و تنبلی اجتماعی رابطه‌ای یافت نشد. نتایج نشان داد که شناخت رابطه این دو متغیر و پیش‌بینی آن‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به این واسطه برای افزایش رفتارهای شهروندی سازمانی و کاهش تنبلی اجتماعی مجهز شوند و با جلوگیری از اتلاف منابع و نیرو، عملکرد خود را بهبود ببخشند.