اندازه گیری رفتار شهروندی سازمانی: ساخت پرسشنامه ای مبتنی بر نظریه خصیصه مکنون

هدف مقاله حاضر این بود که با استفاده از پیشینه پژوهشی موجود درباره مفهوم رفتار شهروندی سازمانی و عوامل تشکیل­ دهنده آن یک پرسشنامه برای اندازه ­گیری رفتار شهرو ندی سازمانی طراحی نماید و سپس ویژگی­های روان­سنجی آن را در چارچوب نظریه خصیصه مکنون برآورد نماید. ابتدا یک مدل مفهومی با جهت­ گیری دو بُعدی رفتار شهروندی سازمانی (جهت­ گیری سازمان-همکاران و جهت­ گیری توسعه دهنده-حفاظت ­کننده) طراحی شد که دربردارنده شش عاملِ وجدان کاری، جوانمردی، فضیلت شهروندی، اُمید بخشی، توسعه شخصی و پایبندی به اصول اخلاقی است. سپس بر اساس شاخص­های معرّفی شده در مدل، یک پرسشنامه 15 سوالی نوشته شد. پس از گردآوری داده‌ها، پارامترهای شیب، پارامتر آستانه تقاطع طبقات پاسخ­دهی، تابع آگاهی و ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از مدل پاسخ مدرّج تحلیل شد. نتایج به­ دست آمده، نشان داد که ویژگی­های روان­سنجی پرسشنامه از وضعیت بسیار قابل قبولی برخوردارند و پرسشنامه ساخته شده با دقّت بالایی می­ تواند بین میزان رفتارهای شهروندی کارکنان تمایز بگذارد و آن را اندازه ­گیری نماید.