پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا از فاشیون

پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا از فاشیون

موضوع پرسشنامه : پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا

ابزار سنجش تفکر انتقادی: پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا از فاشیون (CCTDI)[1]

فاشیون در تلاشی شش دوره در طي دو سال و در برای تعریف توافقی بر سر گرایش به تفکر انتقادی به شیوه ی دلفی از 46 متخصص حوزه های مختلف خواست تا آن را تعریف کنند. شرکت کنندگان در این طرح هسته ی اصلی مهارت های شناختی و بعد گرايش و خرده مهارت های آن را تعیین کرده و ویژگی های متفکر ایده آل را متذکر شدند.. این ابزار بر اساس تعریف مفهومی و نه شیوه های تجربی ایجاد شده است. این آزمون بر این فرض بنا شده که فراگیران دارای تمایل شدید به خصیصه های متفکر انتقادی ایده آل، به احتمال بیشتری مهارت های تفکر انتقادی را رشد داده و به کار مي گیرند. اين پرسشنامه شامل 75 گويه است كه مؤلفه هاي هفتگانه گرايش به تفكر انتقادي يعني حقيقت جويي با 12 گویه، فكر باز  با 12 گویه، تحليلي بودن با 11 گویه، سيتماتيك بودن با 11 گویه، كنجكاوي با 10 گویه، اعتماد به خود با 9 گویه  و كمال و پختگي با 10 گویه را اندازه گيري مي كند. دانش آموزان موافقت یا مخالفت خود را با گویه ها به صورت مقیاس شش بخشی طیف لیکرت علامت می زنند.

ابزار به كار گرفته شده در اين پژوهش براي سنجش گرايش به تفكر انتقادي نسخه فارسی 26 گویه ای گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا با هشت عامل مي باشد. سئوالات 9، 20، 22 و 23 حقیقت جویی، سئوالات 3، 5 و 7 عمل منظم ، سئوالات 4 و 11  کنترل خود ، سئوالات 2 ، 15 و 18  تحلیلی بودن، سئوالات 1، 10، 12 و 16  گرایش به موقعیت مسئله، سئوالات 6، 8، 21 و 25  کنجکاوی ذهنی، سئوالات 13، 17 و 24  اعتماد به قضاوت خود و سئوالات 14، 19 و 26 پختگی در قضاوت را می سنجند (مرادی کوجی ، 1389، ص86). سئوالات 2، 4، 6، 8، 13،14، 15، 17، 18، 19، 21 و 25 مثبت و بقيه به شيوه منفي كدگذاري مي شوند. رانی و کلیری (2006 ) بر این باور هستند که سیاهه گرایش تفکر انتقادی هم به درد نوجوانان می خورد و هم بزرگسالان، هم برای ارزیابی برنامه های حرفه ای کاربرد دارد و هم برنامه های کلی آموزشی. چنین ابزاری به روز بوده و از روایی و پایایی خوبی برخوردار می باشد. اجرای آن ساده و گرایش تفکر انتقادی را به خوبی اندازه می گیرد.

روايي پرسشنامه گرايش به تفكر انتقادي كاليفرنيا

روايي به اين سوال پاسخ مي دهد كه ابزار اندازه گيري تا چه حد خصيصه مورد نظر را مي سنجد. اين پرسشنامه توسط بدری (1386) ترجمه و سپس ترجمه فوق به دو نفر از اساتیدی که فارغ التحصیل دانشگاههای کشورهای انگلیسی زبان بودند، داده شد تا آن را به انگلیسی بر گردانند و ترجمه بامتن مورد تایید قرارگرفت و از لحاظ روايي صوري نیز مورد تاييد اساتيد علوم تربيتي دانشگاه تبريز قرار گرفت. ميزان پايائي ابزار ترجمه شده بر روي 50 نفر از دانشجويان رشته علوم تربيتي دانشگاه تبريز براي كل آزمون 70/0براي شاخص هاي هفتگانه محاسبه  56/0 تا  78/0 شده است. تنها ضریب پایایی بدست آمده در مؤلفه اعتماد به خود برابر با (56/0) بوده است و بقیه ضرایب بالاتر از(6/0) بدست آمده است (بدری و فتحی آذر،1386) . بدري (1387) برای بررسی روایی آزمون فوق از تحلیل عاملی بر روی پاسخ های 394 دانشجو استفاده كرد. ضرایب همبستگی بالا بین گویه های پرسش نامه از آزمون KMO  صورت گرفت. نتایج اولین تحلیل عاملی که بر روی کل گویه ها انجام گرفت، منجر به استخراج 14 عامل دارای ارزش ویژه بالاتر از یک شد. این 14 عامل بر روی هم 69% از واریانس کل پرسشنامه را تبیین کردند. با بررسی مقدار اشتراک هر کدام از موارد، تصمیم به حذف تعدادی از گویه ها گرفته شد و برای بار دوم تحلیل عاملی با گویه ها انجام شد که در این تجزیه 8 عامل با مقدار ویژه بالاتر از یک توانستند 56% از واریانس کل پرسشنامه را تبیین کنند. پس از تحلیل عاملی به منظور دستیابی به ساختار ساده عاملی ساده تر از روش چرخش متعامد واریماکس استفاده شد. تعداد مؤلفه ها به 8 افزایش و تعداد گزینه ها به 26 کاهش یافت.

روایی محتوایی این آزمون بر مبنای  اجماع نظر 46 متخصص در مورد نگرش تفکر انتقادی گرفته شده است. اما روایی پیش بین و سازه ی این مقیاس مورد سئوال قرار گرفته است (کالاهان 1995، به نقل از رید، 1998).  در پژوهشی (چن و دیگران ،بي تا) که بر روی 420 نفر دانشجو از شش دانشگاه در تایوان انجام دادند، تعداد گویه ها را با نظر سه نفر از متخصصان به 25 و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تعداد عوامل هفت گانه را به پنج عامل کاهش دادند . در ترکیه (یانسی،2011)  پرسشنامه ي فوق به 51 گویه و شش عامل تبديل شده است. و كورش نيا و لطيفيان (1390) نيز با تحليل هاي آماري اين هفت عامل را به چهار عامل اعتماد به نفس در تفكر انتقادي، حقيقت جويي، تحليل گري و باز ذهني، تبديل كردند. از آنجایی که قبلاً این پرسشنامه ها در پژوهش هایی در ایران مورد استفاده قرار گرفته (بدری،1387) و روایی آن تعیین شده است، نیاز به بررسی اعتبار محتوا و اعتبار صوری مجدد وجود نداشت.

پايايي پرسشنامه گرايش به تفكر انتقادي كاليفرنيا

اصطلاح پایائی بردقت اندازه گیری دلالت دارد. میزان پایایی ابزار ترجمه شده توسط بدري (1387) بررسی شد. پایایی درونی کل پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ برابر با 73/0 به دست آمد. در تحقیق رید (1998) برای پیش آزمون این مقیاس آلفای کرونباخ 90/0 و در پس آزمون 92/0 به دست آمد. با توجه به آزمایشی بودن این پژوهش در ابتدا یک مطالعه مقدماتی برای تعیین پایایی آزمون ها انجام گرفت و پایایی در انجام پايلوت ( طرح مقدماتي) تحقيق كه بر روي 55 نفر از دانش آموزان پايه ي دوم راهنمايي اجرا گرديد، براي آزمون گرايش به تفكر انتقادي، براي كل آزمون، آلفاي كرونباخ 671/0 به دست آمد.