سوال باز چیست؟ سؤالات باز با «چرا؟» شروع می شوند.
معمولاً با “چگونه”، “چرا” و “چی” شروع می شود هیچ پاسخ مشخص یا از پیش تعیین شده ای ندارید برای توضیح نیاز به پاسخ دارد . معمولا یکی از دلایل عمده ای که افراد این سوالات را میپرسند می خواهد تا شخص پاسخ دهنده به صورت کامل به سوالاتشان پاسخ دهد به جای اینکه با بله یا خیر پاسخگو باشد .
از روشهای خودسنجی، بسته به آنکه از سؤالات باز استفاده شود با سؤالات بسته می توان برای جمع آوری هر دو نوع داده کیفی و کمی استفاده نمود.
سؤال باز به سؤالی گویند که پاسخ را محدود و مقید نمی کند؛ مثلا طرح این سؤال که: «در حال حاضر چه احساسی دارید، می تواند این پاسخها را در بر داشته باشد «خوبم ، امتشکرم»، «مرده متحرک»، «بهتر از دیروز»، «حالم تعریفی ندارد، و با بدک نیستم».
از این رو ممکن است برای طبقه بندی پاسخها در مراحل بعدی از «روش تحلیل محتواه استفاده شود.
همچنین ممکن است برخی از سوالات باز داده های کمی فراهم آورد (مثلا: چند سال دارید؟ مجردید با متأهل) یکی از مزیتهای سؤالات باز این است که به محقق امکان مطالعه تجارب پیچیده را می دهد.
پاسخگران در این گونه سؤالات می توانند پاسخهایشان را به طور مبسوط توضیح دهند. همچنین این فرصت را دارند تا احساسات دو گانه و با احیائة متناقض خود را بیان کنند. علاوه بر این، پاسخهای اولیه آنها کمتر به وسیله چهار چوب ارائه شده آزمونگر با مصاحبه کننده دچار سو گیری (جهت دهی می شود.
در این گونه سؤالات، پاسخگرها آزادند تا آن طور که خود می خواهند و با زبان ارتجالی و خودانگیخته به سؤالات پاسخ دهند. چون تحلیل داده ها ممکن است چهار چوب ذهنی پژوهشگر را در مراحل بعدی و به هنگام طبقه بندی پاسخها به نحوی به داده ها تحمیل نماید، بهتر است برای دیدگاه پاسخگر نیز احترام درخوری قائل شده، به او اجازه دهیم تا خود به تحلیل پاسخهایش بپردازد (سومر و سومر ، ۱۹۹۱).
مهم ترین ضعف سوالات باز از نظر پژوهشگران، دشواری برآورد اعتبار و روایی داده های آنهاست. مشخص کردن میزان و سطح چنین مشکلات بالقوه ای همانند سو گیری و جهت دهی عمدی مصاحبه گر، تغییر پذیری و گزارشات کذب، اغراق، قصه بافی و فراموشی فرد مطلع، کار بسیار سختی است.
این بدان معنی نیست که اعتبار و روایی مقیاسهای کیفی خودسنجی داتا پایین است، بلکه برآورد اعتبار آنها مشکل تر است. از این رو هم پژوهشگر و هم خوانندگان پژوهشهای کیفی احساس می کنند در زمین لرزان گام بر می دارند. نکته دوم این است که سؤالات باز عمدتا مقدار زیادی اطلاعات و داده به وجود می آورد و این همان چیزی است که مایلز و هابرمن (۱۹۸۴) آن را مسئله «بار اضافی داده ها نامیده اند؛ باری که برای تحلیل آن وقت و انرژی زیادی صرف خواهد شد.
در شروع کار، اکثر مصاحبه های کیفی بایستی ضبط و پیاده شود که این خود متضمن تلاش و صرف وقت زیادی است (اگر محقق اعتبار مالی کافی داشته باشد، می تواند برای پیاده کردن نوار مصاحبه ها، دستیار استخدام نماید. علاوه بر این تحلیل سوالات نیز نیازمند کوشش و مهارت قابل ملاحظه ای است که در مقالات بعدی به هنگام پرداختن به تحلیل و تفسیر داده های کیفی به این مسئله نیز به طور مفصل خواهیم پرداخت.
مسئله آخر آنکه سؤالات باز اتغییر پذیری زیادی بین مقدار داده های به دست آمده از هر فرد پاسخگر ایجاد می کند. پاسخگرانی که به لحاظ کلامی پیشرفته تر و سلیس ترند، ممکن است پاسخهای مفصل تری ارائه دهند، در حالی که پاسخگرهای دیگر ممکن است سؤالات باز را دشوار بیابند.
به طور خاص سؤالات باز در پرسشنامه ها معمولا خالی و بدون پاسخ می مانند، چرا که تکمیل آنها نیازمند تلاش فکری بیشتری است
• چی شد که این مقصد را برای سفر انتخاب کردی؟
• چی شد که وارد این شغل شدی؟
• چطوری این کار را انجام دادید؟
• چطوری می توانم این کار را شروع کنم؟
• چی شد که به اینجا نقل مکان کردید؟
• برای چه کاری به اصفهان آمده اید؟
• چه کار می کنی که اینقدر اندامت متناسب است؟
• از چه چیز تهران خوشت می آید؟
• دوست داری اوقات فراغتت را چگونه بگذرانی؟
• نظرتان راجع به این رستوران چیست؟
• برایم بگو که….
• چطور شد که…
• به نظرت… چه طور می آمد؟
• چی شد که به این کار علاقمند شدی؟
• چی شد که این تصمیم را گرفتی؟
• چطوری با هم آشنا شدید؟
• چطوری روزهایت را می گذارنی؟
• از تفریحاتی که به آن ها علاقه داری، برایم تعریف کن.
• کدام قسمت تعطیلات به تو خوش گذشت؟
• چی شد که به تهران آمدید؟
• چرا؟
هشدار: آوردن کلمه چرا در ابتدای جملات، باعث می شود مخاطب احساس کند ما می خواهیم به او حمله کنیم.پس تا جایی که می شود از آوردن چرا در ابتدای جملات خودداری کنیم.به جای چرا…؟ از چی شد که…؟ استفاده کنیم.
دوستان عزیز اگر علاقه مند به مطالب سوالات باز پاسخ بودید پیشنهاد می کنیم بری روی سوالات بسته پاسخ هم کلیک کنید .
جهت به جریان افتادن گفتگو، به دنبال سوالات بسته، سوالات باز بپرسیم.در حقیقت پرسیدن سوالات باز باعث می شود مخاطب داستان خود را برای ما تعریف کند.
داستان: بهتر بود از آشنای کم حرف علاوه برای سوالات بسته، سوالات باز هم می پرسیدم.من:شهربازی خوش گذشت؟ او: بله من:این دستگاه سقوط آزاد که جدید آوردند،چطوری کار می کند؟ او:تو را تا ارتفاع هشتاد و پنج متری بالا می برد بعد،به سرعت ولت می کند.اینقدر ترسیدم که نگو.خیلی هیجان داشت.ولی آن را دوست داشتم.پیشنهاد می کنم حتما بری. پس تا اینجا به توضیح دو نوع از سوالات بسته و باز پرداختم.چند تا نکته در مورد سوالات وجود دارد که در ادامه بیان می کنم.
سوالات را طوری طراحی کنیم که طرف مقابل قادر به پاسخ دادن آن باشد.بنابراین سوالات ساده،واضح و قابل فهم بپرسیم.برای بیشتر آدم ها پاسخ به سوالات آشنا و ساده راحت تر از جواب دادن به سوالات پیچیده ای هست که آنها را تحت فشار قرار می دهد.
به مخاطبمان نگوییم از خودت برایم بگو.در پاسخ به این درخواست،بعضی افراد که نمی دانند از کجا شروع کنند،مِن مِن کنان با ناراحتی به ما نگاه می کنند.بعضی ها هم یک مرتبه وارد موضوع می شوند و به صورت مفصل راجع به خودشان تعریف می کنند،طوری که حوصله مان سر می رود و خوابمان می گیرد.
بنابراین پرسش های محدودتر و به نسبت غیر شخصی تری مانند چند وقت است در این محل زندگی می کنید؟پارک مورد علاقه ات کدام است؟چه فیلمی را تا حالا دوست داشتی؟مطرح کنیم.
حالا اگر یکی از ما پرسید از خودت برایم بگو،بهتر است جواب دهیم:قصه اش دراز است،می شود چیز مشخص تری بخواهی؟
نقل قول:گفتگوی خوب نه تنها موجب ظهور عقاید و تبادل نظرات می شود،بلکه برداشت زنده تری از طرفین گفتگو به یکدیگر می دهد.
قبل از حضور در یک محیط جدید،بهتر است با در نظر گرفتن یک سری سوالات،خود را آماده کنیم.آمادگی قبلی باعث بالا رفتن اعتماد به نفس ما می شود.
هشدار:پرسیدن سوالات باز از آشنایان راحت تر از افرادی است که برای اولین بار می بینیم.پس برای غریبه ها احتیاط بیشتری به خرج دهیم.برای غریبه ها تا به ما اعتماد نکنند،سخت است که به سوالات،جواب توضیحی بدهند.
یکی از سخت ترین کسانی که می توان آنها را به حرف گرفت،بچه مدرسه ای ها هستند.تصور کنید بچه ای از مدرسه به خانه می رسد.مادر می پرسد:امروز مدرسه چطور بود؟بچه:خوب بود. در کدام کلاس بیشتر به تو خوش گذشت؟بچه:علوم. مادر برای اینکه گفتگو ادامه پیدا کند،یک سوال باز می پرسد:کلاس علوم چه چیز جالبی داشت که خوشت آمد؟… و اینگونه بچه توضیح مفصلی در مورد آزمایشی که سر کلاس داده اند،می دهد.رمز این گفتگوی خوب،طرح سوال باز یا توضیحی توسط مادر و نشان دادن علاقه به صحبت های فرزندش است.
دوستان عزیز اگر علاقه مند به مطالب سوالات باز پاسخ بودید پیشنهاد می کنیم بری روی سوالات بسته پاسخ هم کلیک کنید .
مقالعه ای که در بالا آن را مطالعه فرمودید مربوط به بحث سوالات باز پاسخ است ،که تیم تحلیلی یونی تحلیل آن را برای شما عزیزان و پژوهشگران گرد آوری کرده است.