معادلات ساختاری در AMOS (با کنترل جنسیت افراد در شکل ترکیبی)

معادلات ساختاری در AMOS

فصل ششم

انجام مدل معادلات ساختاری(با کنترل جنسیت افراد در شکل ترکیبی)

مقدمه:

در جلسه قبل معادلات ساختاری را با کنترل جنسیت افراد پاسخگو انجام داده بودیم .که به نام (کنترل افراد به شکل تفکیکی) نامگذاری شده است .که در آن بر طبق اطلاعات مربوط به همه 65 نفر معادلات ساختاری را طراحی کردیم ولی در این جلسه به شکل دیگری که به نام (کنترل افراد به شکل ترکیبی) نامگذاری میشود .این مسیر را طی خواهیم کرد که البته به نتایج متفاوتی نیز میرسیم .در ابتدا به مخاطبان عزیز پیشنهاد میشود تا نگاه اجمالی به شکل تفکیکی بیندازند .در ابتدا نگاه کوتاهی بر نتایج به دست آمده در روش تفکیکی خواهیم داشت .

1 .ساختن مدل معادالت ساختاری با کنترل متغیر جنسیت به روش تفکیکی (خالصه جلسه قبل)

همانطور که مشاهده می شود شکل 1 به روش حداقل مربعات تعمیم یافته (عوامل مؤثر بر رضایت شغلی) را به روش تفکیکی برای (هر دو جنس) یا کل افراد (اعم از مرد و زن) موردمحاسبه قرار داده است .با توجه به آماره ها که همگی معنادار هستند نتیجه میگیریم که رابطه متغیرها معنادار بوده و مدل نهایی ما مورد تأیید است.

در ادامه با همان روش تفکیکی ولی از طریق روش محاسبه ضرایب (حداکثر درست نمایی) نیز معادله ساختاری برای (هر دو جنس) یا کل افراد عملیاتی گردید .(شکل شماره 2)

بر طبق شکل 3 به روش تفکیکی (که در جلسه قبل آموزش دادهشده است) و با روش محاسبه ضرایب (حداقل مربعات تعمیم یافته) معادله ساختاری تنها برای مردان صورت گرفته است .آماره ها نیز همگی قابل قبول هستند و این نشان دهنده معناداری روابط مدل برای مردان بوده و نشان می دهد مدل نهایی ما برای مردان با حذف متغیر مشاهده شده x9 از سازه (رضایت شغلی) و حذف متغیر مشاهده شده x12 از سازه (استقلال شغلی ) تأیید میشود .(شکل شماره 3)

شکل 4 نیز نشان میدهد که (عوامل مؤثر بر رضایت شغلی) با روش محاسبه ضرایب (حداکثر درست نمایی) و روش تفکیکی برای زنان پیاده سازی شده است. البته دقت در آماره ها نشان میدهد که میزان معناداری آماره ها برای زنان تا به حد نسبت به مردان پایین تر بوده و اصلاً معنادار نیست.

نکته قابل توجه این است که زمانی که تلاش نمودیم تا این معادله را از طریق (حداقل مربعات تعمیم یافته) و به روش تفکیکی برای زنان پیاده سازی نماییم .نرم افزار قفل کرده و به هیچ وجه آماره ها و ضرایب را نمایش نمیدهد .(شکل شماره 5 )این امر مشخص میکند که مدلی که برای کل جمعیت معنادار بوده برای زنان معناداری نداشته و درواقع میتوان قضاوت کرد که مدل ما یک مدل جنسیتی است. چرا که تنها در مورد مردان با اصلاحاتی معناداری داشته ولی در مورد زنان صادق نیست.

این روش همانطور که در جلسه قبل نیز مفصل بدان اشاره شده است ،یک روش سنتی است که قبلا در ساخت (رگرسیون چند متغیره برحسب متغیر کنترل جنسیت) از آن استفاده میشد. و ما با اقتباس از آن در ساختن (مدل معادلات ساختاری برحسب متغیر کنترل جنسیت) نیز استفاده کردیم؛ اما برای استفاده از متغیدر کنترلی مانند متغیر جنسیت در نرم افزار اموس روش جدیدی طراحی شده است که آن را (کنترل جنسیت با روش ترکیبی )نامگذاری می کنیم .این روش را در ادامه به خواننده آموزش می دهیم.

2 .اجرای مدل معادلات ساختاری با کنترل متغیر جنسیت به روش ترکیبی

برای استفاده از این روش ابتدا با باز کردن پنجره Title زیر خط (روش ترکیبی) اصطلاح group/ را تایپ می کنیم و بر روی گزینه OK کلیک می کنیم .(شکل شماره 6)

در بخش Analyze گزینه groups Manage را انتخاب می کنیم. (شکل شماره 7 )در ادامه در پنجره ای که باز میشود در بخش نام گروه عبارت هر دو جنس 64 را می نویسیم .(6 تعداد کل است) (شکل شماره 8)

در ادامه دسته بندی بر روی گزینه New که در زیر کادر نام گروه به چشم می خورد کلیک کرده و نام گروه بعدی که مردان 34 است را تایپ می کنیم .همین کار را برای زنان 30 نیز تکرار می کنیم و در انتها و پس از اتمام نامگذاری گروه ها گزینه Close را می فشاریم .(شکل های شماره 9 و 10)

با انجام این کار در سمت چپ صفحه نرم افزار همه گروه های تعریف شده لیست میشود که با کلیک بر روی هر گروه مدل مرتبط با آن روی صفحه نمایش ظاهر می شود. (شکل شماره 11)

در ادامه مطابق شکل ابتدا بر روی گزینه data Select در نوارابزار سمت چپ نرم افزار کلیک می کنیم .(شکل شماره 12 )و بر روی هر دو جنس در لیست سمت چپ کلیک کرده و پنجره ای باز می شود. بر روی ستون اول کلیک کرده و گزینه Value Group انتخاب می کنیم .(شکل شماره 13 )و در پنجره جدید گزینه value No را می فشاریم .(شکل شماره 14 )تا اطلاعات همه موارد را یکسان و عاری از جنسیت در مدل در نظر بگیرد. البته انجام این کار برای وقتی است که اطلاعاتی از مراحل قبل (مانند روش تفکیکی)باقی مانده باشد که الان مطابق نیاز ما نیست.

در ادامه در همان بخش بر روی دکمه Variable Grouping کلیک می کنیم .(شکل شماره 15 )و گزینه No Variable را می فشاریم. (شکل شماره 16)

* نکته: در مرحله بعد چنانچه بخش مردان و یا زنان نام فایل مشخصی نداشت میتوان با کلید بر روی گزینه Name File فایل SPSS موردنظر خود (همان رضایت 64 )را انتخاب کرده و برای هر سه قسمت (1-هردو جنس، 2 -مردان و 3 –زنان) به نرم افزار اموس معرفی کرد .در این مرحله باید اطلاعات مردان و زنان (متغیر جنسیت)را به نرم افزار بدهیم. برای انجام این کار برای مثال بر روی گزینه مردان در لیست کلیک می کنیم؛ و بعد گزینه variable Grouping را می فشاریم. (شکل شماره 17) سپس متغیر موردنظر خود را که می خواهیم از آن نظر داده ها مجزا شوند انتخاب می کنیم. که در این مورد متغیر جنسیت با نام X2 است سپس بر روی گزینه OK کلیک می کنیم .(شکل شماره 18)

در مرحله بعد بر روی بخش مردان کلیک کرده و دکمه value Group را می زنیم و بخش M یا همان مردان را انتخاب می کنیم. (شکل شماره 20 )همین کار را برای بخش زنان نیز انجام می دهیم. و بخش W یا زنان را انتخاب کرده و بر روی گزینه OK کلیک می کنیم .(شکل شماره 21)همانطور که در شکل شماره 21 مشاهده می شود. بخش کل 64 نفر و تعداد مردان 34 و زنان 30 نفر اعال مشده است که بنا به دستور صادرشده از سوی کاربر همان تفکیک جنسیت پاسخگویان است.

پس از انجام این بخش که باعث تفکیک اطلاعات بر مبنای جنسیت شد .بر روی گزینه اجرا کلیک می کنیم و منتظر روشن شدن چراغ اجرا می مانیم .(شکل شماره 22)

اما نکته جالب توجه اینجاست که چراغ روشن نمی شود و دلیل اصلی آن ممکن است روش محاسبه ضرایب دانست که (حداقل مربعات تعمیم یافته) است و از قبل باقی مانده است. پس باید روش را به (حداکثر درست نمایی) تغییر دهیم .برای انجام این کار همانند چیزی که در شکل شماره 23 مشاهده می شود در ابتدا بر روی گزینه Properties Analyze در نوارابزار سمت چپ کلیک می کنیم .در پنجره ای که باز می شود دو گزینه مشخص شده در مراحل 2 و 3 را تیک می زنیم تا روش را به حداکثر درست نمایی تغییر دهیم درنهایت نیز پنجره را می بندیم.

پس از روشن شدن چراغ با انتخاب گزینه Title روش محاسبه ضرایب را در تیتر به روش (حداکثر درست نمایی) تغییر می دهیم تا مخاطب در جریان روش محاسبه ضرایب باشد .(شکل شماره 24)

بعد از اجرا ضرایب زیر ظاهر می شود که هربندRMSEA معنادار است ولی ضریب معناداری P قابل قبول نیست .(شکل شماره 25) معادلات ساختاری در AMOS

همانطور که بارها در جلسات قبل هم اشاره شد برای اصلاح این آماره ها و نزدیک تر کردن آنها به معناداری در قدم نخست باید وارد پشت صحنه شده و از پیشنهادهای نرم افزار استفاده نماییم.

همانطور که در شکل بالا هم می بینید در قسمت چپ پنجره Output Amos هر سه گروه در کنار هم آمده اند که کلیک روی هرکدام ضرایب خاص خود را نمایش می دهد. در قسمت اول در بخش (هر دو جنس )کلیک نموده و بعد روی گزینه Estimate کلیک می کنیم .(شکل شماره 26)

بر اساس پیشنهاد های این بخش میتوان بین بروی ضرایب خطای متغیرها ارتباطی برقرار کرد تا قدرت تبیین کنندگی مدل را افزایش دهیم .از میان پیشنهادهای ارائه شده تنها یکی از آنها قابل اجرا بوده چرا که هر دو متغیر مربوط به یک سازه واحد هستند؛ یعنی ایجاد ارتباط میان متغیر خطای e3 و e4 برای این کار مطابق شکل زیر بر روی فلش دو سر کلیک کرده و میان این دو متغیر ارتباط دوسویه برقرار می نماییم. (شکل شماره28) معادلات ساختاری در AMOS

پس از عملیاتی کردن همه پیشنهادهای قابل اجرا و ضبط مدل، باز گزینه اجرا را می زنیم تا ضرایب بازخوانی شوند. در این مدل که از طریق روش حداکثر درست نمایی و به شکل ترکیبی برای هر دو جنس عملیاتی شده است این آماره ها به دست آمده که هرچند RMSEA قابل قبول است. ولی مقدار P آماره کا-اسکوئر هنوز معنادار نبوده و مدل را تأیید نمی کند.(شکل شماره 29) معادلات ساختاری در AMOS

نکته قابل توجه ای که باید در همین جا بدان اشاره نمود این است که به دلیل بالا بودن درجه آزادی (186 در مقایسه با 61 در روش تفکیکی )در میان هر سه دسته تفاوتی در آماره های کلی مدلها نخواهیم داشت یعنی میزان P در هر سه بخش (هر دو جنس) (زنان) و (مردان) برابر با صفر است ،چرا که در روش ترکیبی همه این دسته ها در نسبت با یکدیگر یا در یک مدل کلی تر سنجیده میشوند؛ اما تفاوتی که میان این سه مدل وجود دارد را میتوان در آماره های داخلی به وضوح مشاهده نمود در سه شکل زیر (شکل های 30؛ هر دو جنس 31؛ مردان 32؛ زنان) میتوان تفاوت را در آماره های درونی مدل مشاهده کرد این بدان معنی است که برای مثال تأثیر مهارت شغلی بر روزمرگی برای هر دو جنس 49/0- است درحالی که همین رابطه برای مردان 39/0 -و برای زنان که بیش از دو مدل قبلی است 62/0 -است میتوان نتیجه گرفت که بالا رفتن مهارت شغلی در بخش زنان بیشتر منجر به احساس کاهش (روزمرگی شغلی)یا احساس افزایش (تنوع شغلی) می شود. معادلات ساختاری در AMOS

3 .توضیح نظری مدل

در کل در روش ترکیبی میتوان اشاره کرد که؛ مدل به نوعی فرا جنسیتی است و میتوان با تفاوت های کوچک برای زنان و مردان به یک صورت صحبت کرد. چرا که در این روش داده های زنان و مردان در تناسب باهم دیده می شوند و این یعنی آماره های کلی یکی است و تفاوت فقط در آماره های داخلی است .ولی در روش تفکیکی می توان مدل را تنها برای مردان صادق دانست چرا که آماره ها تنها برای مردان معنادار خواهد بود و برای زنان نمی توان از معناداری آماره ها صحبت کرد .متأسفانه در کل نمی توانم از رجحان و برتری یکی از این روش ها (تفکیکی یا ترکیبی)بر دیگری سخنی به میان آورم چرا که نتایج این دو روش متفاوت شده است؛ اما شاید بتوان گفت که روش ترکیبی سهل انگارانه است به این معنی که به دنبال تفاوت های جزئی است ولی روش تفکیکی یک روش سختگیرانه است و راضی به حذف یک دسته در مقایسه با دسته دیگر است .ازآن جاکه این رفت یک رفت کاربردی است استفاده از آن بسته به نیاز محقق دارد. معادلات ساختاری در AMOS