مهارت مصاحبه
- 29 آذر, 1400
- روش تحقیق علوم رفتاری
مهارت مصاحبه
مهارتهای مصاحبه، تواناییهای مهمی هستند که افراد را قادر میسازد تا به طور مؤثر ارتباط برقرار کنند، اطلاعات جمعآوری کنند و در طول مصاحبه روابط برقرار کنند. چه به عنوان مصاحبه کننده مصاحبه انجام دهید و چه به عنوان مصاحبه شونده، مهارت های مصاحبه قوی برای تبادل موفقیت آمیز اطلاعات و دستیابی به اهدافتان ضروری است. در اینجا چند مهارت کلیدی مصاحبه وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
برای مصاحبه کنندگان:
گوش دادن فعال: با دقت به پاسخ های مصاحبه شونده گوش دهید. برای درک دیدگاه آنها و جمع آوری اطلاعات مرتبط به نشانه های کلامی و غیرکلامی توجه کنید.
پرسشهای مؤثر: سؤالات باز بپرسید که پاسخهای دقیق را تشویق میکند. از سؤالات کاوشگر برای کاوش بیشتر در موضوع و روشن کردن هرگونه ابهام استفاده کنید.
ایجاد ارتباط: محیطی راحت و دلپذیر برای مصاحبه شونده ایجاد کنید. با دوستانه بودن، احترام گذاشتن و نشان دادن علاقه واقعی، ارتباط برقرار کنید.
زبان بدن: زبان بدن مثبت را برای انتقال علاقه و تعامل حفظ کنید. تماس چشمی برقرار کنید، سر تکان دهید تا درک خود را نشان دهید و از حواس پرتی اجتناب کنید.
انعطاف پذیری: آماده باشید که سوالات یا رویکرد خود را بر اساس پاسخ های مصاحبه شونده تنظیم کنید. این امکان یک مکالمه طبیعی و آموزنده را فراهم می کند.
یادداشت برداری: در طول مصاحبه یادداشت های مختصر و مرتبط بردارید. این یادداشت ها به شما کمک می کند تا نکات کلیدی را به خاطر بسپارید و بعداً خلاصه های دقیقی بسازید.
خلاصه کردن و شفاف سازی: برای اطمینان از درک متقابل، آنچه را که مصاحبه شونده گفته است، خلاصه کنید. اگر چیزی نامشخص است، از درخواست توضیح دریغ نکنید.
همدلی: خود را به جای مصاحبه شونده بگذارید و همدلی نشان دهید. این به ایجاد یک تجربه مثبت کمک می کند و ارتباط باز را تشویق می کند.
از تعصبات اجتناب کنید: از سوگیری های احتمالی آگاه باشید و سعی کنید با همه مصاحبه شوندگان منصفانه و بدون پیش داوری رفتار کنید.
مدیریت زمان: با مدیریت موثر زمان، مصاحبه را در مسیر خود نگه دارید. بدون عجله برای هر موضوع یا سوال زمان کافی اختصاص دهید.
برای مصاحبه شوندگان:
تحقیق: قبل از مصاحبه، درباره سازمان، نقش یا موضوع تحقیق کنید تا دانش و اشتیاق خود را نشان دهید.
آمادگی: سوالات متداول را پیش بینی کنید و پاسخ هایی را آماده کنید که مهارت ها، تجربیات و تناسب شما را برای نقش یا موضوع برجسته کند.
مهارت های ارتباطی: افکار خود را به طور واضح و مختصر بیان کنید. از مثال ها و حکایت ها برای نشان دادن نکات خود استفاده کنید.
گوش دادن فعال: به سؤالات مصاحبه کننده با دقت گوش دهید و مستقیماً پاسخ دهید. از قطع کردن صحبت خودداری کنید و پاسخ های متفکرانه ای ارائه دهید.
سؤال پرسیدن: سؤالات روشنگری درباره نقش، سازمان یا موضوع برای نشان دادن علاقه و مشارکت خود آماده کنید.
زبان بدن: اعتماد به نفس را از طریق وضعیت بدنی خوب، تماس چشمی و دست دادن محکم ایجاد کنید. لبخند بزنید و زبان بدن را باز نگه دارید.
پاسخهای خیاطی: پاسخهای خود را به گونهای سفارشی کنید که با زمینه خاص مصاحبه هماهنگ شوند. تجارب مرتبط با نقش یا موضوع را برجسته کنید.
داستان سرایی: از تکنیک های داستان سرایی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و دستاوردهای مرتبط استفاده کنید. این باعث می شود پاسخ های شما جذاب تر و به یاد ماندنی تر شوند.
سازگاری: آماده باشید تا با خونسردی و سازگاری به سؤالات یا موقعیت های غیرمنتظره بپردازید.
پیگیری: پس از مصاحبه، برای ابراز قدردانی و ابراز علاقه مجدد، یک یادداشت تشکر یا ایمیل ارسال کنید.
چه طرف مصاحبهکننده باشید و چه با مصاحبهشونده، تقویت مهارتهای مصاحبهتان میتواند توانایی شما را در برقراری ارتباط مؤثر، جمعآوری اطلاعات معنادار و ایجاد تأثیر مثبت تا حد زیادی افزایش دهد.
1– توضیح خواستن درباره پرسشهای مصاحبه
اغلب افراد از این که از مصاحبهگر بخواهد پرسشهایش را روشنتر بیان کند، میهراسند. ممکن است نگران باشید که مصاحبهگر تصور کند که شما به او توجه کافی ندارید، اما اطمینان از اینکه شما سوال را به طور کامل فهمیدهاید، میتواند به شما کمک کند که پاسخی کامل و متناسب به او بدهید. در مواردی که سوال را درست نفهمیدهاید، برداشت خود از پرسش را برای مصاحبهگر بیان کنید و از او بپرسید آیا منظورش همین است یا نه.
۲– با صدای بلند فکر کنید
یک اشتباه که بسیاری از مصاحبهشوندگان مرتکب میشوند این است که هنگامی که پاسخی آماده برای پرسش مصاحبهکننده ندارند، ساکت میمانند یا میگویند: «نمیدانم.» در این مورد به اصطلاح با صدای بلند فکر کردن راهکار خوبی است. بهترین رویکرد در این موارد این است که از خود اطمینان خاطری همراه با فروتنی نشان دهید. پرسش مصاحبهگر را تکرار کنید، و در این حال روی فرآیند فکریتان کار کنید. اگر به جای خاموش ماندن با صدای بلند فکرتان را به زبان بیاورید، ممکن است مصاحبهگر اشارهای کند که به پاسخ دادن شما کمک کند.
۳– به طور غیرکلامی ارتباط برقرار کنید
هنگامی دارید مصاحبه میکنید، و به پرسشها پاسخ میدهید آیا بیتاب هستنید و به زمین یا میز خیره شدهاید؟ اگر اینگونه است حتی اگر کاملا شرایط گرفتن آن شغل را داشته باشید، ممکن است بخت خود در این مورد از دست بدهید. ارتباط درست غیرکلامی تاثیر بسیار زیادی بر مصاحبهگر خواهد داشت. اغلب افراد بر روی ارتباط غیرکلامی تمرین نمیکنند، اما هنگامی که عصبی هستید، میزان مهارت شما در این مورد خودش را نشان میدهد. توصیهای که در این باره میتوان کرد این است که مصاحبههای فرضی با یک دوست یا در جلوی آینه انجام دهید تا بتوانید بر روی تماس چشمی، وضعیت قامت و سایر شاخصهای زبان بدنتان که بیانگر میزان اعتماد به نفس شماست، تمرین کنید. دست دادن محکم با مصاحبهگر و برقراری تماس چشمی با او امکان موفقیت شما در مصاحبه را بالا خواهد برد.
۴– بر سابقه کاریتان مسلط باشید
شاید این موضوع بدیهی به نظر برسد، اما به یاد داشتن سابقهکاریتان و جزییات آن مانند زمان شروع و اتمام یک دوره کاری برای موفقیت در مصاحبه شغلی ضروری است. اگر مانند بسیاری از جویندگان کار در حال حاضرِ سابقه کاریتان را طوری تنظیم کردهاید که با این شرکت یا پست خاص متناسب باشد، برای به یاد سپردن این نسخه خاص از سابقهکاریتان وقت بگذارید تا برای پاسخ دادن به هر پرسشی که استخدامکننده درباره آن از شما میکند، آماده باشید. اگر مصاحبهگر درباره موردی درباره شغلی در هشت سال پیش در سابقه کاریتان سوال کند، باید آن را بدانید، چرا که در سابقه کاریتان آن را نوشتهاید.
۵– درباره شرکت و مصاحبهگر اطلاعات جمع کنید
هر جویای کاری میداند که باید تحقیق کاملی درباره شرکت و پستی که برای گرفتن آن مورد مصاحبه قرار میگیرد، انجام دهد، اما کار شما به اینجا ختم نمیشود. موضوعی که همین اندازه مهم این است که بدانید چگونه از این اطلاعات به نفع خودتان استفاده کنید. بنابراین نه تنها باید درباره خصوصیات شغل و سازمان عرضهکننده آن تحقیق کنید، بلکه باید درباره اجتماعی که این سازمان در آن قرار دارد، نیز اطلاع کسب کنید. اگر شما به عنوان نامزد یک پست سازمانی – علاوه بر عللی خود را برای این پست مناسب میدانید، صحبت میکنید – چیزهایی درباره اجتماعی که این شرکت در آن قرار دارد بگویید، این امر میتواند تاثیر مثبتی بر مصاحبهگر ایجاد کنید. استفاده از شبکه اجتماعی لینکداین(Linkedin) که افراد حرفهای را به هم ارتباط میدهد، نیز برای تحقیق درباره مدیری که میخواهد شما را استخدام کند و هر کسی دیگری که پیش از مصاحبه باید او صحبت کنید به شما کمک میکند تا با این ترتیب شناختی از سابقه هر یک از این افراد به دست آورید و احتمالا زمینههای مشترکی را پیدا کنید تا بحث با آنان را تسهیل کند.
مهارت در مصاحبه کردن را چگونه کسب کنیم؟
آمادگی خوب برای مصاحبه کردن قطعاً کلید این راه است. چیزی که دقیقاً نیاز است انجام دهید بسته به نقش شما در مصاحبه متفاوت خواهد بود.
ممکن است شما:
مدیر استخدام باشید، یعنی شخصی که هر روز فرایند استخدام افراد را مدیریت میکند، بنابراین احتمالاً بهترین درک از نیازمندیهای شغلی را دارید.
فردی باشید که بهعنوان دستیار برای نظر دادن در مورد داوطلبان آنجا هستید. این مصاحبهکنندهها معمولاً، اما نه همیشه، مقداری دانش راجع به نیازمندیهای شغلی دارند.
یک ارزیاب مستقل یا نمایندهی منابع انسانی باشید که برای مدیریت فرآیند و اطمینان از انجام عادلانهی مصاحبه با همهی داوطلبان، در آنجا حضور دارید. معمولاً این مصاحبهکنندهها دانش دقیقی راجع به نیازمندیهای شغلی ندارند.
شاید مهمترین جنبهی مصاحبه موفق این است که بدانید چه چیزی را در یک داوطلب باید جستجو کنید.
مطمئن شوید که یک توصیف دقیق از شغل موردنظر و مشخصات فردیای که مدنظرتان است داشته باشید تا چیزی که دقیقاً از مصاحبهشونده میخواهید را مشخص نماید. سعی کنید از اصطلاحات خاص استفاده نکنید. اگر خودتان این لیست از مشخصات و توصیفات را ننوشتهاید با کسی که این کار را انجام داده صحبت کنید و اطمینان حاصل کنید که بهطور دقیق منظور او را درک کردهاید.
فرم درخواست تمامی داوطلبانی را که قرار است با آنها مصاحبه کنید، بخوانید.
ایده آل این است که به هر داوطلب بر اساس معیارهای مشخصات فردی، یک نمره اختصاص بدهید. معمولاً این نمره از پنج نمره خواهد بود که نمرهی پنج عالی و نمرهی یک اصلاً بررسی نخواهد شد.
اگر یک مصاحبهی گروهی برگزار میکنید، نیاز است که اعضای هیئت مصاحبه از پیش یکدیگر را ملاقات کرده و در مورد روشهای مصاحبه بحث کنند.
ترجیحاً، مصاحبه کنندهها باید یک لیست کوتاه برای مصاحبه ایجاد کرده، با مقایسهی نمرههای دادهشده به داوطلب توسط هر مصاحبهکننده، بر سر یک نمرهی کلی توافق کنند.
سپس هیئت مصاحبهکننده باید بر سر سؤالاتی که قرار است پرسیده شوند و اینکه چه کسی این سؤالات را بپرسد به توافق برسند. همچنین بحث دربارهی اینکه کدام زمینهها مهمتر بوده و کدامها باید بهصورت بررسینشده رها شوند نیز، سودمند است.
نهایتاً، هیئت مصاحبهکننده نیاز دارند تا به توافق برسند که برای هر سؤال خاص چه پاسخی خوب به نظر خواهد رسید و همچنین چقدر طول میکشد که آنها آماده شوند تا به یکی از این پاسخها دست پیدا کنند.
در روز مصاحبه
یک مهارت کلیدی برای مصاحبه کنندهها این است که قادر به ایجاد رابطهی دوستانه و کمک به ایجاد احساس آرامش در داوطلبان باشند.
زمانی که داوطلبان را ملاقات میکنید تماس چشمی برقرار کرده، دست بدهید و به آنها لبخند بزنید. درک کنید که بهاحتمالزیاد آنها دچار استرس هستند.
در یک مصاحبه همهی افراد، دچار استرس میشوند، بنابراین اگر شما به آرامش آنها کمک کنید بهتر میتوانند به شما نشان دهند که چهکارهایی میتوانند انجام دهند.
نقش شما بهعنوان یک مصاحبهکننده، شکست دادن داوطلبان نیست. شما آنجا هستید تا متوجه شوید که آنها میتوانند کار موردنظر را انجام بدهند یا خیر.
به یک صندلی اشاره کنید و از داوطلب دعوت کنید که بنشیند. این کار نگرانی آنها را راجع به اینکه باید چهکاری انجام دهند برطرف خواهد کرد. مهارت مصاحبه
بهطورکلی، یک مصاحبهکننده، مصاحبه را هدایت خواهد کرد. او باید:
اعضای هیئت مصاحبه را معرفی کرده و فرآیند مصاحبه را بهطورکلی توضیح دهد.
بهطور واضح شرح دهد که مصاحبه چه چیزهایی را پوشش میدهد و چه کسی سؤالات را میپرسد. همچنین بهتر است که شرح دهد دیگر اعضای هیئت مصاحبه چهکاری انجام خواهند داد: یادداشتبرداری، مشاهده یا شاید اضافه کردن سؤالات تکمیلی.
شروع فرآیند مصاحبه با سؤالات سادهای از قبیل “به ما بگویید در شغل فعلی خود به چهکاری مشغول هستید؟”.
ارائهها
اگر از داوطلبان خواستهاید تا برای ارائه آماده باشند، ابتدا با آن شروع کنید.
بعدازآن میتوانید جزئیات بیشتری راجع به جنبههایی از ارائهی آنها که به نظرتان جالب یا مرتبط بوده است، بپرسید. حداقل ۱۰ دقیقه برای پرسشهای بعد از ارائه در نظر بگیرید.
همچنین میتوان از کاندیداها برای یک آزمون نوشتاری درخواست کرد. بهتر است که نتایج آزمونها را در هنگام مصاحبه در مقابل خود داشته باشید، این به شما کمک خواهد کرد تا راجع به هر چیزی که از آن نتایج به چشمتان میخورد سؤال کنید.
سؤال پرسیدن
بهطورکلی، پرسشهای مصاحبه به سه شکل طرح میشوند: پرسشهای مبتنی بر شایستگی یا تجربه، پرسشهای فرضی و پرسشهای آگاهی شخصی. مهارت مصاحبه
پرسشهای فرضی
این سؤالات طراحی میشوند تا کشف کنند که داوطلبان چگونه با مشکلاتی که احتمال دارد در این شغل با آنها مواجه شوند، مقابله خواهند کرد. ممکن است که به آنها یک شرح نوشتهشده از مشکل را ارائه دهید، شاید یک نصف صفحه از نکات برجسته یا یک توضیح کلی از مشکل، و از آنها بخواهید که در نظر بگیرند چهکاری برای حل مشکل انجام میدهند.
بسیاری از فرآیندهای مصاحبه، از ارائهی داوطلب برای کشف این زمینه از مهارت او استفاده میکنند، بهعنوانمثال، درخواست از داوطلب برای ارائه دادن راجع به پنج موضوع اولی که به نظر آنها در این شغل باید موردتوجه قرار بگیرد و اینکه چگونه آنها را انجام خواهد داد.
آگاهی شخصی
این سؤالات برای کشف سازگاری بین نیازهای داوطلبان و چیزی که شغل یا سازمان میتواند ارائه دهد، طراحی میشوند. بهعنوانمثال، ممکن است از داوطلب درخواست کنید که بگوید چه چیزی به او انگیزه میدهد یا چه تواناییهایی را با خود به سازمان میآورد. سؤالات خوبی از این قبیل از داوطلب میخواهد تا نیازمندیها و تواناییهای خود را رتبهبندی کند. این کار شمارا قادر میسازد تا ارزیابی کنید که آنها تا چه حد نسبت به خود آگاهی داشته و همچنین آیا شما میتوانید انگیزههای ضروری را برای آنها فراهم کرده و یا از تواناییهای آنها استفاده کنید یا خیر.
برخی از پرسشها عبارتاند از:
“لطفاً به ترتیب نزولی پنج عاملی را که شمارا در شغل خود باانگیزه نگه میدارند، بیان کنید.”
“مؤثرترین راهها برای مدیریت شما چه هستند؟”
“آخرین بازخورد و ارزیابی پیشنهادشدهای که در یک زمینه برای کارهای بعدی دارید چیست و چگونه به آن رسیدگی میکنید؟”
اخطار!
در یک مصاحبهی جدی جایی برای پرسشهای غیرمعمول و بیمعنی وجود ندارد، از قبیل “اگر شما یک ماشین/حیوان/کشور بودید چهکار میکردید؟”. کسی که خود را شایستهی احترام بداند، پاسخی سرسری آماده خواهد کرد و شما چیزی از پاسخ او متوجه نخواهید شد. وقت کسی را با اینگونه سؤالات نگیرید.
زمانی که همهی پرسشهای خود را مطرح کردید، به داوطلب فرصتی برای پرسیدن سؤالهایش بدهید. مهارت مصاحبه
این پرسشها ممکن است منجر به شفافسازی بیشتری شوند: برای مثال، آیا آنها علاقهی خیلی زیادی به شغل یا مزایای همراه با آن دارند؟
یادداشتبرداری و امتیازدهی
بهعنوان یک اصل کلی، شخصی که سؤال میپرسد باید تا هنگامیکه داوطلب در حال پاسخ است بر روی او متمرکز باشد. تماشای زبان بدن و گوش دادن با دقت کامل به چیزی که داوطلب میگوید.
زمانی که داوطلب در حال پاسخ است سعی کنید یادداشتبرداری نکنید، میتوانید این کار را زمانی که صحبت او به پایان رسید انجام دهید. در یک هیئت مصاحبه، اعضای دیگر باید همانطور که پرسش در حال پاسخ داده شدن است یادداشتبرداری کنند، اما مطمئن شوید که آنها نیز در حال گوش دادن و آگاهی از زبان بدن داوطلب هستند.
هر عضو یا مصاحبهکننده همانطور که مصاحبه پیش میرود باید به داوطلب در هر معیار موردنظر امتیاز بدهد.
همیشه این امکان وجود دارد که ارزیابی قبلی را اصلاح نمایید، اما بعد از ۴۵ دقیقه پاسخهای قبلی را بهوضوح به خاطر نخواهید آورد که بخواهید در انتها امتیازها را اختصاص دهید.
به همین دلیل نیز، هیئت مصاحبه باید بلافاصله بعدازاینکه داوطلب اتاق را ترک کرد در مورد او گفتوگو کرده و در مورد امتیاز وی با توجه به معیارها توافق کنند.
تصمیمگیری
تصمیم نهایی شما باید بر اساس امتیازاتی که به هر داوطلب دادید، باشد.
اگر زمانی که به انتهای فرآیند رسیدید، یک یا بیش از یک مصاحبهکننده احساس میکند که داوطلبی بهاشتباه، موفق شده است، بهتر است که بررسی کنید چرا اینچنین است. آیا یک مهارت شغلی کلیدی را جا انداختید؟ یا داوطلب چیزی گفته است که باید منجر به نمرهی پایینتری میشده است؟
خوب است که فرآیند را بازنگری کرده و به پاسخ متفاوتی برسید تا زمانی که داوطلب درخواست تجدیدنظر کرد بتوانید آن را توجیه کنید. در این مرحله، نقش ارزیاب مستقل، درصورتیکه وجود داشته باشد، این است که مطمئن شود فرآیند برای تمامی داوطلبان عادلانه بوده است. مهارت مصاحبه
اخطار!
‘حس ششم’ یا احساس درونی، یک ابزار انتخابی بسیار ضعیف است.
دوست داشتن کسی در طی مصاحبه معمولاً به این معناست که آن شخص در ایجاد ارتباط دوستانه بسیار ماهر است و یا شمارا به یاد شخصی که دوست دارید میاندازد. به همین ترتیب، معمولاً دوستنداشتن کسی فقط به این معناست که او عصبی یا نگران بوده و یا چیزی گفته یا حرفی زده است که شمارا به یاد شخصی که دوست ندارید یا با او کنار نمیآیید انداخته است.
این موضوع نشانهای بر اینکه این شخص چقدر خوب میتواند کار را انجام دهد، نمیباشد، اگرچه میتواند نشان دهد که تا چه حد میتواند با تیم کاری سازگار باشد. بااینحال مگر اینکه در آگهی شغل موردنظر اشاره کرده باشید که این موضوع بهعنوان یک عامل در نظر گرفته میشود، در غیر این صورت ایدهی خوبی نیست که این موضوع را ملاک قرار دهید.
بهعلاوه، هر صدف برای ساخت مروارید نیاز به شن و ماسه دارد و هر تیمی نیز نیاز به شخصی که هرلحظه با توافق اکثریت مخالف باشد.
کلام پایانی
در انتهای فرآیند مصاحبه، یک فرد مناسب را انتخاب خواهید کرد؛ که ممکن است منجر به تصمیم خوبی شود، یا برعکس.
همواره، با پذیرفتن چیزهایی که آشنایان لیستشده در فرم درخواست داوطلب، میتوانند به شما بگویند شانس موفقیت بیشتری به خودتان بدهید. نهفقط با نوشتن. بلکه با آنها تماس تلفنی برقرار کنید و یک صحبت خصوصی داشته باشید. مردم ممکن است چیزهایی را به شما بگویند که در نوشتن، آنها را اعمال نمیکنند و اینگونه از ارتکاب خطای بزرگی پیشگیری میکنید.
مهارت در مصاحبه کردن و پیدا کردن فرد مناسب برای یک شغل، یکی از المانهای مهم توسعه فردی برای کسانی است که صاحب کسب و کار هستند یا مسئولیت اجرایی و مدیریتی دارند.
مقالعه ای که در بالا آن را مطالعه فرمودید مربوط به بحث مهارت مصاحبه است ،که تیم تحلیلی یونی تحلیل آن را برای شما عزیزان و پژوهشگران گرد آوری کرده است.
روش تحقیق در علوم رفتاری
مهارت مصاحبه