مصاحبه پیمایشی چیست

مصاحبه پیمایشی چیست ؟؟؟

 

مصاحبه پیمایشی

مقدمه:

مصاحبه پیمایشی چیست : روش پیمایشی یکی از شایع ترین روش های تحقیق به ویژه در کشور خودمان می باشد و از تعریف و تحدید مسئله آغاز می شود و با بیان پیشینه و فرضیات و نظریاتی وارد حوزۀ عمل و میدان می شود و با تهیۀ پرسشنامه و ابزارهای دیگر ادامه می یابد تا بالاخره پس از جمع آوری داده ها به کمک علم و نرم افزارهای آماری به پردازش و بحث و بررسی یافته ها پرداخته می شود. (جمالی و صراف زاده- مقاله- نما)

در پیمایش از شیوه های مختلفی برای گردآوری داده ها استفاده می شود از جمله پرسشنامه و مصاحبه استفاده از تکنولوژی برای تسهیل و بهبود این شیوه های گردآوری داده ها نیز از مدت ها پیش مورد توجه پژوهشگران بوده است. به عنوان مثال استفاده از تلفن برای مصاحبه به ویژه در حوزه بازاریابی به دهه 1970 باز می گردد و یا انجام مصاحبه با کمک رایانه در دهه 1980 رواج یافت. در دهه 1990 نیز پرسشنامه های رایانه ای مورد استفاده قرار گرفتند پس از ابداع و گسترش اینترنت و افزایش کاربران آن به تدریج مزایا و قابلیت های آن برای انجام پیمایش مورد توجه قرار گرفت و امروزه پیمایش های زیادی با استفاده از پرسشنامه های مبتنی بر اینترنت صورت می گیرد. پرسشنامه های اینترنتی از جنبه های مختلف، کارآمدتر از پرسشنامه های چاپی سنتی هستند و به همین دلیل، شناخت و بهره گیری از آنها می تواند به بهبود کیفی و کمی پژوهشهای پیمایشی منجر شود.

 

جهت مشاهده مطالب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی کلیک کنید.

 

تعریف پیمایش

” در فرانسه از مصدر (Sonder) در معنای بررسی عمیق و ماهیت یک شیء ناپیدا و یا دوردست، با استفاده از سوند، گرفته شده است. در بررسی های اقتصادی و اجتماعی آنگاه که بررسی تمامی افراد یا موضوعات مورد مطالعه امکان پذیر نیست، تحقیق از طریق بررسی با نمونه گیری صورت می گیرد؛ به این معنی که تعدادی از کل جمعیت برگزیده می شود و حاصل مطالعه بر آن تعمیم می یابد.” بطور مصطلح پیمایش یکی از روش های تحقیق اجتماعی است که در آن اعضای جامعه آماری به پرسش هایی در مورد موضوع مورد مطالعه تحقیق، پاسخ می دهند. آنها این کار را یا از طریق پرسشنامه ای که در اختیار آنها قرار می گیرد و یا شفاهاً از طریق مصاحبه انجام می دهند.

لذا روش تحقیق پیمایشی از روش های کمی است نه کیفی. به عقیده برخی از جامعه شناسان، پیمایش بهترین شیوه روش تحقیق جامعه شناسانه است. ” اما مارش معتقد است پیمایش دقیقاً به معنی تکنیک خاصی در گردآوری اطلاعات نیست، هر چند عمدتاً از پرسشنامه استفاده می شود، اما فنون دیگری از قبیل مصاحبه عمیق، مصاحبه ساخت مند، مشاهده، تحلیل محتوا و جز اینها هم به کار می روند. (بیرو-1380-ص 413).

تحقیق پیمایش عبارت است از اجرای پرسشنامه ها روی نمونه ای از پاسخگویانی که از میان جمعیتی انتخاب می شوند و به عبارتی پیمایش مجموعه ای از روش های منظم و استاندارد است که برای جمع آوری اطلاعات درباره افراد، خانواده ها و یا مجموعه های بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرد. فنون دیگری از قبیل مصاحبه عمیق و مصاحبه ساختنی مشاهده تحلیل محتوی جز این ها هم به کار می رود.

مصاحبه پیمایشی یک روش تحقیقی است که شامل جمع‌آوری داده‌ها از شرکت‌کنندگان با پرسیدن یک سری سؤالات ساختاریافته است. این رویکرد عناصر هر دو نظرسنجی و مصاحبه را برای جمع آوری اطلاعات به شیوه ای سیستماتیک و استاندارد ترکیب می کند. در یک مصاحبه نظرسنجی، شرکت‌کنندگان به مجموعه‌ای از سؤالات از پیش تعیین‌شده که معمولاً برای جمع‌آوری اطلاعات یا بینش‌های خاص مرتبط با اهداف تحقیق طراحی شده‌اند، پاسخ می‌دهند.

ویژگی های کلیدی مصاحبه نظرسنجی عبارتند از:

سؤالات ساختاریافته: سؤالات مورد استفاده در مصاحبه نظرسنجی از پیش طراحی شده اند و از یک قالب ثابت پیروی می کنند. آنها می توانند پایان بسته (ارائه مجموعه ای از گزینه های پاسخ) یا باز (به شرکت کنندگان اجازه ارائه پاسخ های دقیق) را داشته باشند.

پرسشنامه یا راهنمای مصاحبه: مصاحبه نظرسنجی توسط یک پرسشنامه یا راهنمای مصاحبه هدایت می شود که حاوی لیست سوالاتی است که باید پرسیده شود. این راهنما تضمین می کند که از همه شرکت کنندگان مجموعه سوالات یکسانی به صورت استاندارد پرسیده می شود.

استانداردسازی: استفاده از مجموعه ای استاندارد شده از سؤالات امکان سازگاری در جمع آوری داده ها را در بین شرکت کنندگان و تنظیمات مختلف فراهم می کند.

داده‌های کمی و کیفی: بسته به نوع سؤالات مورد استفاده، مصاحبه‌های نظرسنجی می‌توانند هم داده‌های کمی (داده‌های عددی قابل تجزیه و تحلیل آماری) و هم داده‌های کیفی (داده‌های توصیفی که نظرات و دیدگاه‌های شرکت‌کنندگان را نشان می‌دهند) به دست آورند.

نمونه گیری: شرکت کنندگان را می توان از طریق روش های نمونه گیری مختلف مانند نمونه گیری تصادفی، نمونه گیری در دسترس یا نمونه گیری هدفمند، بسته به اهداف تحقیق و جامعه هدف انتخاب کرد.

روش‌های جمع‌آوری داده‌ها: مصاحبه‌های نظرسنجی را می‌توان به صورت حضوری، تلفنی، از طریق تماس‌های ویدیویی یا با استفاده از پلتفرم‌های نظرسنجی آنلاین انجام داد.

تجزیه و تحلیل داده ها: داده های جمع آوری شده را می توان با استفاده از تکنیک های آماری برای داده های کمی و تحلیل موضوعی برای داده های کیفی تجزیه و تحلیل کرد.

مصاحبه های نظرسنجی معمولاً در زمینه های مختلف برای جمع آوری داده ها از جمله علوم اجتماعی، تحقیقات بازار، بهداشت عمومی و غیره استفاده می شود. آنها چندین مزیت را ارائه می دهند:

کارایی: پرسش‌های استاندارد و قالب ساختار یافته، جمع‌آوری داده‌ها را کارآمد و قابل مدیریت می‌سازد، به‌ویژه زمانی که با حجم نمونه بزرگ سروکار داریم.
مقایسه پذیری: سوالات ثابت امکان مقایسه آسان پاسخ ها را در بین شرکت کنندگان مختلف فراهم می کند.
بینش کمی و کیفی: بسته به سؤالات مورد استفاده، مصاحبه های نظرسنجی می توانند اطلاعات کیفی عددی و جزئی را ارائه دهند.
دقت داده ها: سؤالات ساختاریافته کمک می کند تا سوگیری مصاحبه کننده به حداقل برسد و اطمینان حاصل شود که از همه شرکت کنندگان مجموعه سؤالات یکسانی پرسیده می شود.

با این حال، محدودیت هایی نیز برای مصاحبه های نظرسنجی وجود دارد:

عمق محدود: سوالات بسته ممکن است پیچیدگی کامل نظرات شرکت کنندگان را در بر نگیرد.
سوگیری پاسخ: شرکت کنندگان ممکن است پاسخ های اجتماعی مطلوبی ارائه دهند یا احساس کنند که توسط گزینه های پاسخ ارائه شده محدود شده اند.
فقدان زمینه: مصاحبه های نظرسنجی ممکن است فاقد عمق و زمینه ای باشد که می توان از طریق مصاحبه های بازتر و عمیق تر به دست آورد.

به طور کلی، مصاحبه‌های نظرسنجی روشی ارزشمند برای جمع‌آوری داده‌ها به شیوه‌ای استاندارد و کارآمد است، به‌ویژه زمانی که محققان می‌خواهند بینش‌هایی را از یک نمونه بزرگ و متنوع جمع‌آوری کنند.

 

تاریخچه روش پیمایش

پیشینه تحقیق را می توان به دو بخش موضوعی و روشی تقسیم نمود دسترسی به پیشینه موضوعی کاملاً مرتبط بسیار دشوار است. در مطالعات اکتشافی می توانید از صاحبنظران درباره منابع مرتبط و حتی کلید واژه های مناسب پرس و جو کنید و برای پرهیز از اتلاف وقت در مطالعه پیشینه به دنبال پاسخ برای سؤالات تحقیق خود باشید.

معیار گزینش پیشینه تحقیق ارتباط آن با سؤالات تحقیق است، پیشینه حتماً باید دارای جمع بندی و تحلیل باشد و در پایان آن مزیت تحقیق فعلی بر آنها استدلال شود.

اما پیشینه روش پیمایش بر می گردد به زمانی که حکام مصر برای کمک به اداره قلمرو خود به سرشماری می پرداختند. پیمایش های سازمانی اولین بار در سال های آغازین پس از جنگ جهانی دوم و به عنوان ابزاری برای سنجش روحیه کارکنان انجام شدند و از آن بیشتر سازمان ها حداقل یک بار سنجی یا پیمایش سازمانی را انجام داده اند.

 

جهت مشاهده مطالب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی کلیک کنید.  (مصاحبه پیمایشی چیست)

 

ویژگی های روش پیمایش

الف: انعطاف پذیری و چند منظورگی

پیمایش را می توان برای اندازه گیری اموری به سادگی و ویژگی های طبیعی یا جمعیتی پاسخ دهندگان یا به پیچیدگی ها نگرش ها سلیقه ها یا الگوهای شیوه زندگی آنان طراحی کرد. پیمایش ها ممکن است فقط یک جنبه یا جنبه کوچکی از طرز فکر یا موقعیت پاسخ دهندگان را شامل شود. یا آنها ممکن است ده ها یا حتی صدها پرسش در مورد تقریباً هر جنبه ای از زندگی پاسخ دهندگان را در بر گیرد. پیمایش ها را می توان طوری طراحی کرد که سرگذشت شخصی پاسخ دهندگان را کم و کیف زندگی کنونی آنان را، اهداف انتظارات آنان را برای آینده یا تمامی زمان ها ثبت کند.

 

ب: تخصص و کارایی

در بررسی یک پیمایش سه پرسش فوراً پیش می آید:

پیمایش چقدر خرج بر می دارد؟

این کار چقدر طول می کشد؟

چقدر اطلاعات کسب خواهد شد؟

در ابتدا نمی توان به دقت به این پرسش ها پاسخ داد جزئیات بسیاری لازم است، برای این که پژوهش پیمایشی ابداً یک دست نیست. این مزیت مهم طرح های پیمایشی است زیرا منظور این است که آنها را معمولاً می توان به دلیل متناسب بودن نیازها و نیز بودجه های کسانی خواهان اطلاعات هستند. طبق سفارش مشتری انجام داد از آنجا که پژوهش پیمایشی از نمونه گیری استفاده می کند اطلاعات مربوط به جمعیت بسیار زیاد را می توان از نمونه ای نسبتاً کوچکی از مردم بدست آورد. (الرک وستل-1991-صص 43 و 44).

 

انواع تحقیق های پیمایشی

پس از انتخاب یک موضوع کلی باید از خود بپرسیم در پی شناخت چه چیزی درباره این موضوع هستم؟ به طور کلی ما معمولاً یا به دنبال توصیف هستیم یا به دنبال تبیین یا هر دو. پس تحقیق های پیمایشی به طور کلی به دو دسته تحقیق توصیفی، تحقیق تبیینی تقسیم می شوند.

 

الف: تحقیق توصیفی

پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده ای خاص در محیطی معین می پردازد و برای پاسخ به پرسش های پژوهش به کار می رود و شامل توصیف و نتیجه گیری است. در روش پیمایشی برای سنجش روابط متقابل متغیرهایی که به طور طبیعی بروز می کنند و چگونگی توزیع و حدوث نسبی آنها، داده هایی از کل یا بخشی از جامعه تحقیق گرد آوری می شود. امتیاز اصلی پژوهش پیمایشی این است که اگر درست اجرا شود، می توان نتایج را از یک گروه کوچک به گروه بزرگ تر تعمیم داد، البته در صورتی که این زیر گروه بر گرفته از آن گروه باشد. کی توانیم با یک موضوع کلی مثل طلاق کار را شروع کنیم سوال های زیر می تواند به تدفیق مسأله تحقیق و مشخص تر شدن آن کمک کند.

دوره زمانی مورد توجه ما کدام است؟ آیا می خواهیم درباره وضع فعلی طلاق چیزهایی بدانیم یا می خواهیم بدانیم وضع طلاق در گذشته چگونه بوده است؟

منطقه جغرافیایی مورد نظر ما کدام است؟ آیا می خواهیم وضع طلاق را در بخشی از یک کشور مطالعه کنیم یا در سرتاسر کشور؟

آیا خواهان توصیفی کلی هستیم یا مقایسه و مشخص کردن الگوی گروه های فرعی؟

در پی چه جنبه ای از موضوع هستیم؟ میزان طلاق، قوانین، امور مربوط به مالکیت و سرپرستی.

در چه سطحی از انتزاع مایل به بررسی مسئله هستیم؟ به داده های خام توجه داریم یا چیزی انتزاعی تر که این داده ها نشانه آن هستند؟

 

ب) تحقیق تبیینی

برای یک تحقیق تبیینی چند مرحله را بایستی پشت سر بگذاریم

در تحقیق تبیینی ابتدا بایستی مشخص کنیم که در پی علل هستیم یا نتایج.

قدم دوم تعیین چیزی است که در پی علل یا نتایج آن هستیم.

قدم بعدی تهیه فهرستی از علل یا نتایج احتمالی و سپس گردآوری داده های مربوط است.

طرق تهیه چنین فهرستی عبارت است از:

با مراجعه به کتابخانه می توان از یافته های سایر محققان درباره آن موضوع اطلاع یافت.

توصیف مفصل این پدیده می تواند به شکل گیری تصوراتی درباره علل ممکن بکشد.

پنداشتها، برداشتها، باورها و تجربه های خودمان منبع با ارزشی محسوب می شود به شرطی که به آزمون تجربی درآیند و خود را به آنها محدود نکنیم.

 

جهت مشاهده مطالب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی کلیک کنید. (مصاحبه پیمایشی چیست)

 

اعتبار و پایایی

اغلب پیمایش های معتبر در گزارش یافته های خود، نتایج محاسبه اعتبار و پایایی را ارائه می کنند تا خواننده براساس آن به تفسیر یافته ها بپردازند. به ویژه تحقیقی که از مدل نظری بهره می گیرد باید نشان دهد که آیا بین نظام نشانگان سنجش خود و گزاره های اصلی مدل نظری اش نسبتی وجود دارد یا نه. در اینجا نویسنده باید به دو سؤال پاسخ می داد؛ یکی اینکه متغیرهای مورد نظر دقیقاً همان چیزی را که در نظر داشته سنجیده است؟ (یعنی اعتبار). دوم اینکه آیا ابزار سنجش به نحوی پایدار مفاهیم مورد نظر خود را می سنجد؟ ( یعنی پایایی) (گ.درزی-مقاله-نقد کتاب سریع القلم).

 

مزایا و معایب روش پیمایش

الف: مزایا

تحقیق پیمایش بهترین روش موجود برای آن دسته از پژوهندگان اجتماعی است که علاقه مند به جمع آوری داده های اصلی برای توصیف جمعیت های بسیار بزرگی هستند که نمی توان به طور مستقیم آنها را مشاهده کرد با نمونه گیری احتمالی دقیق می توان گروهی از پاسخ گویان را فراهم آورد که ویژگی های آنان منعکس کننده ویژگی های جمعیت بزرگتر باشد و پرسشنامه های استاندارد شده دقیق داده هایی را بدست می دهند که با داده هایی که از همه پاسخوگویان بدست می آیند شباهت دارند.

پیمایش ها انعطاف پذیرند، می توان درباره موضوعی معین سوال های زیادی کرد و به نحو قابل توجهی در تحلیل ها انعطاف بوجود آورد و این امکان را به محقق می دهند که از مشاهدات واقعی خود به تعریف عملیاتی بپردازند. تحقیقی پیمایشی از لحاظ کم هزینه بودن و میزان داده ها و میزان داده هایی که جمع آوری می شوند دارای امتیازهایی است. استاندارد کردن داده های جمع آوری شده نشان دهنده یکی از نقاط قوت تحقیق پیمایشی است. (ببی-1380-صص568و574).

 

ب: معایب

روش پیمایش تنها به جنبه های خاصی از اعتقادات و کنش های فرد می پردازد و زمینه ای را که این اعتقادات و کنش ها در آن جریان دارند، در نظر نمی گیرد. برای مثال شرکت منظم یک فرد در نماز جامعت نمی تواند تنها به دلیل وجود اعتقادات مذهبی قومی در فرد باشد، ممکن است فرد به دلیل فشار اجتماعی نتواند از رفتن به کلیسا سرباز زند. استفاده از روش پیمایش، مستلزم احتیاط بیشتر در تمامی مراحل کار است، نظیر نگارش دقیق پرسشنامه، رعایت کامل طرح نمونه گیری، استخراج و تأویل دقیق داده ها و ….

کوچکترین خطایی در هر یک از این موارد منجر به نتایج نادرستی خواهد شد. بررسی های پیمایشی صرفاً امکان پیش بینی های مشروط را فراهم ساخته و موجب شناسایی محتمل ترین راه حل در بین راه های گوناگونی را فراهم می کند، که در حل مسائل آینده وجود دارند، بنابراین قطعی نیست.

از طرف دیگر، روش پیمایش قادر به یافتن علیت بین پدیده ها نیست، زیرا تنها همبستگی میان دو پدیده را نشان می دهد همبستگی هم دلیل بر علیت نیست. مثلاً در همبستگی بالای بین دو پدیده الف و ب، حالات مختلفی ممکن است بین آنها متصور باشد، مثلاً “الف،علت ب”، ب، علت الف”، یا پدیده سومی علت دو پدیده الف و ب باشد. حالات دیگری هم ممکن است، که نشان گر عدم علیت همبستگی بین متغیرهاست. (خالدی-مقاله-باقرالعلوم).

 

ابزار گردآوری داده ها در تحقیقات پیمایشی

یکی از اصلی ترین بخش های هر کار پژوهشی را جمع آوری اطلاعات تشکیل می دهد. چون گردآوری  داده ها معمولاً پر هزینه ترین جنبه طرح پیمایش است انتخاب روش برای گردآوری داده ها به نیازها و ارزش اطلاعات و همچنین به بودجه و منافع موجود و مقتضیات زمان بستگی دارد چنانچه این کار به شکل منظم و صحیح صورت پذیرد کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از داده ها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد.

مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه نیز می توان به عنوان ابزار گردآوری داده ها در تحقیقات پیمایشی استفاده کرد.

 

جهت مشاهده مطالب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی کلیک کنید.

مطلب آموزشی بالا مربوط به  مصاحبه پیمایشی چیست است که در سایت یونی تحلیل آن را در اختیار شما پژوهشگر عزیز قرار داده ایم.

روش تحقیق روانشناسی و علوم تربیتی

www.cmu.edu

انجام تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار هایPls,  Lisrel, Amos, Spss توسط تیم تحلیلی یونی تحلیل.

 

Site : www.unitahlil.ir

Instagram : unitahlil

 

 

مصاحبه پیمایشی چیست