اصطلاحات و مفروضات مدل يابی ساختاری
اصطلاحات و مفروضات مدل يابی ساختاری:
مدل يابی معادلات ساختاري بر پايه فرضيه هايي درباره وجود روابط علي بين متغيرها، مدل هاي علي را با دستگاه معادله خطي آزمون مي کند. بدين ترتيب، SEM، روابط نظري بين شرايط ساختاري معين و مفروض را مي آزمايد و برآورد روابط علي ميان متغيرهاي مکنون (مشاهده نشده) و نيز روابط ميان متغيرهاي اندازه گيري شده (مشاهده شده) را امکان پذير مي سازد.
متغيرهاي مستقل که فرض بر آن است بدون خطا اندازه گيري مي شوند، متغيرهاي برونزا يا جريان دهنده و متغيرهاي وابسته يا ميانجي متغيرهاي درونزا يا جريان گيرنده ناميده مي شوند. متغيرهاي آشکار يا مشاهده شده به گونه مستقيم به وسيله پژوهشگر اندازه گيري مي شود، در حالي که متغيرهاي مکنون يا مشاهده نشده به گونه مستقيم اندازه گيري نمي شود، بلکه بر اساس روابط يا همبستگي هاي بين متغيرهاي اندازه گيري شده استنباط مي شوند. اين برآورد آماري به همان طريق که يک تحليل عاملي اکتشافي حضور عامل هاي مکنون را از واريانس مشترک بين متغيرهاي مشاهده شده استنباط مي کند، به دست مي آيد.
شرایط و مفروضات مدل سازی ساختاری
مدلسازی ساختاری، از جمله تکنیکهایی مانند مدلسازی معادلات ساختاری (SEM)، بر پایهای از اصطلاحات و مفروضاتی ساخته شده است که چارچوبی برای درک و تحلیل روابط پیچیده بین متغیرها فراهم میکند.
در اینجا برخی از اصطلاحات مدل يابی ساختاری آورده شده است:
متغیر پنهان: متغیر پنهان یک ساختار زیربنایی است که نمیتوان مستقیماً اندازهگیری کرد، اما از متغیرهای مشاهده شده (شاخصهای) مرتبط با آن استنباط میشود. به عنوان مثال، هوش، شادی و وضعیت اجتماعی-اقتصادی متغیرهای نهفته هستند.
متغیر مشاهده شده (شاخص): متغیر مشاهده شده که به عنوان متغیر شاخص یا آشکار نیز شناخته می شود، متغیری است که مستقیماً اندازه گیری یا مشاهده می شود. اطلاعات مربوط به یک متغیر پنهان را با انعکاس حضور یا سطح آن فراهم می کند.
نمودار مسیر: نمایش گرافیکی روابط بین متغیرهای پنهان و مشاهده شده در یک مدل ساختاری. از فلش ها برای نشان دادن تأثیرات جهت بین متغیرها استفاده می کند.
مدل اندازهگیری: بخشی از یک مدل ساختاری که روابط بین متغیرهای پنهان و شاخصهای مشاهده شده مربوط به آنها را توصیف میکند. این شامل بارهای عاملی است که نشان دهنده قدرت رابطه بین متغیرهای پنهان و متغیرهای مشاهده شده است.
مدل ساختاری: بخشی از مدل ساختاری که روابط بین متغیرهای پنهان را توصیف می کند. این شامل مسیرهایی است که نشان دهنده اثرات مستقیم و غیرمستقیم یک متغیر پنهان بر دیگری است.
متغیر درون زا: متغیری که تحت تأثیر سایر متغیرهای مدل قرار می گیرد. این متغیر وابسته در زمینه روابط ساختاری مورد مطالعه است.
متغیر برون زا: متغیری که تحت تأثیر سایر متغیرهای مدل قرار نمی گیرد. این یک متغیر مستقل در زمینه روابط ساختاری مورد مطالعه در نظر گرفته می شود.
برون زایی: این فرض که متغیرهای برون زا تحت تأثیر هیچ متغیر دیگری در مدل قرار نمی گیرند. این فرض برای ایجاد روابط علّی مهم است.
درون زایی: نقطه مقابل برون زایی. این به موقعیتی اشاره دارد که در آن یک متغیر تحت تأثیر سایر متغیرهای مدل قرار میگیرد که به طور بالقوه منجر به تخمین پارامترهای مغرضانه میشود.
ترم خطا/باقیمانده: بخشی از یک متغیر مشاهده شده که با روابط با سایر متغیرهای مدل توضیح داده نمی شود. این خطای اندازه گیری و عوامل مشاهده نشده ای را که بر متغیر تأثیر می گذارد، ضبط می کند.
بار عاملی: ضریبی که قدرت رابطه بین یک متغیر پنهان و یک شاخص مشاهده شده را در مدل اندازه گیری نشان می دهد.
علیت: این فرض که متغیرهای خاصی به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر دیگران تأثیر می گذارند، که نشان دهنده یک رابطه علت و معلولی است. ایجاد علیت یک هدف اساسی در مدلسازی ساختاری است.
شناسایی: اطمینان از اینکه پارامترهای مدل را می توان به طور منحصر به فرد از داده ها تخمین زد. شناسایی برای تفسیر معنادار و آزمون فرضیه بسیار مهم است.
فرض نرمال بودن: بسیاری از تکنیک های مدل سازی ساختاری فرض می کنند که متغیرها از توزیع نرمال پیروی می کنند. انحراف از نرمال ممکن است بر قابلیت اطمینان تخمین پارامترها و شاخص های برازش تأثیر بگذارد.
حجم نمونه: حجم نمونه مناسب برای تخمین پارامترهای پایدار و آمار مناسب مدل قابل اعتماد ضروری است. نمونه های کوچکتر ممکن است منجر به نتایج غیر قابل اعتماد شود.
شاخص های برازش: اندازه گیری هایی که برای ارزیابی برازش مدل با داده ها استفاده می شود. شاخصهای برازش معمول شامل آزمون Chi-square، RMSEA، CFI و TLI است.
این اصطلاحات و مفروضات در مجموع پایه و اساس درک و تفسیر روابط و نتایج به دست آمده از تکنیک های مدل سازی ساختاری را فراهم می کنند. محققان باید این مفاهیم را در هنگام طراحی و تفسیر مدل های خود به دقت در نظر بگیرند.
مفروضات و اصطلاحات مدل يابی ساختاری
بنابر آنچه گفته شد، مدل معادله ساختاري شامل دو مؤلفه است: مدل اندازه گيري که در آن متغيرهاي مکنون پيشنهاد و از طريق تحليل عاملي تاييدي آزمون مي شود و مدل ساختاري که در آن متغيرهاي مکنون و نيز متغيرهاي مشاهده شده اي که نشانگر متغيرهاي مکنون است از يک راه منطقي با هم مرتبط مي شود.
کاربران SEM روابط ميان متغيرهاي مشاهده شده و مشاهده نشده را با استفاده از نمودار مسير نشان مي دهند. اين نمودار که نقش اساسي در مدل يابي ساختاري بازي مي کند، مانند فلوچارت هاي رايانه اي است، که متغيرهايي را که با خطوط بيانگر جريان علي باهم متصل شده اند، نشان مي دهد. نمودار مسير را مي توان به عنوان وسيله اي براي نمايش اين مطلب در نظر گرفت که کدام متغيرها موجب تغييراتي در متغيرهاي ديگر مي شود. همه متغيرهاي مستقل داراي پيکان هايي اند که به سوي متغير وابسته نشانه مي روند. ضريب وزني بالاي پيکان قرار مي گيرد.
اصطلاحات و مفروضات مدل يابی ساختاری
باید توجه داشت که علاوه بر نمایش روابط معادله خطی با پیکانها ، نمودار مسیر در معادله ساختاری دارای چندین جنبه دیگر نیز میباشد . نخست آنکه ، باید واریانس متغیر های مساقل را بدانیم تا بتوانیم مدل روابط ساختاری را بیازماییم . واریانس ها در نمودارها با به کار بردن خطوط منحنی بدون آنکه نوک پیکانها مشخص شود نشان داده میشود . چنین خطوطی مانند سیم در نظر گرفته میشود. دوم، برخی برخی متغیر ها بهشکل دایره (یا بیضی) وبرخی از آنها به شکا مربع (یا مستطیل) نمایش داده میشود . بیضی یا دایره معرف متغیر های مکنون و مستطیل یا مربع نمایشگر متغیر های اندازه گیری شده است . متغیر های پسماند پس ماند همیشه مشاهده ناپذیرند و بنا براین به صورت بیضی یا دایره نشان داده میشوند .
مدل يابي معادله ساختاري، بسط انعطاف پذير و قدرتمند مدل خطي کلي است، و بنابراين مانند هر روش آماري، داراي شماري از مفروضه هاست که بايد صادق بوده يا دست کم به گونه تقريب برقرار باشد، تا نسبت به نتايج آن اطمينان حاصل شود. دو مسئله اساسي، يعني حجم گروه نمونه و کار با داده هاي گمشده مي باشد.
جهت دانلود آموزش ها و مطالب دیگر AMOS کلیک کنید
جهت دانلود آموزش های رایگان PLS کلیلک کنید
جهت مشاهده مطالب دیگر لیزرل کلیک کنید
اصطلاحات و مفروضات مدل يابی ساختاری