طرح تحقیق شبه آزمایشی
- 20 آبان, 1400
- SPSS, روش تحقیق علوم رفتاری
طرح تحقیق شبه آزمایشی
طرح تحقیق شبه آزمایشی : طرحهايي هستند که در آن ها نميتوان از انتساب تصادفي استفاده کرد. انواع طرحهاي شبه آزمايشي به شرح زير ميباشند:
- طرحهاي تک-گروهي سريهاي زماني
- طرحهاي شبه آزمايشي با گروه گواه
- طرحهاي تک ازمودني
طرح های تحقیق شبه آزمایشی
این طرح ها به دلیل عدم توانایی در کنترل عوامل مهم و موثر در تحقیق، شبه آزمایشی نامیده می شود. ناتوانایی آنها در کنترل متغیر های مزاحم به اندازه ای است که حتی ممکن است عوامل دیگری به غیر از متغیر های مستقل و وابسته وارد تحقیق شوند و در نتیجه بر یافته های تحقیق تاثیر بگذارند.
شبه آزمایش چیست؟
طرح تحقیق شبه آزمایش ها مطالعاتی هستند که هدف و نتیجه آنها ارزیابی مداخلات است اما از تصادفی سازی استفاده نمی شود. مشابه کارآزماییهای تصادفیسازیشده، هدف شبه آزمایشها نشان دادن علیت بین مداخله و نتیجه است. مطالعات شبه تجربی میتوانند از اندازهگیریهای پیش مداخله و پس از مداخله و همچنین گروههای کنترل غیرتصادفی استفاده کنند.
با استفاده از این تعریف اولیه، بدیهی است که بسیاری از مطالعات منتشر شده در انفورماتیک پزشکی از طرح شبه تجربی استفاده می کنند. اگرچه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده عموماً دارای بالاترین سطح اعتبار با توجه به ارزیابی علیت در نظر گرفته میشود، اما در انفورماتیک پزشکی، محققان اغلب تصمیم میگیرند که مداخله را به یک یا چند دلیل تصادفی نکنند: (1) ملاحظات اخلاقی، (2) دشواری تصادفی کردن افراد، (3) مشکل تصادفی کردن بر اساس مکان (به عنوان مثال، بر اساس بخش)، (4) حجم نمونه کوچک در دسترس. در زیر به هر یک از این دلایل پرداخته شده است.
ملاحظات اخلاقی معمولاً اجازه نمی دهد مداخله ای با اثربخشی شناخته شده به طور تصادفی متوقف شود. بنابراین، اگر اثربخشی یک مداخله ثابت نشده باشد، یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده طرح انتخابی برای تعیین اثربخشی است. اما اگر مداخله مورد مطالعه شامل یک مداخله درمانی قابل قبول و تثبیت شده باشد، یا اگر مداخله دارای اثربخشی یا ایمنی مشکوک بر اساس مطالعات انجام شده قبلی باشد، گاهی اوقات مسائل اخلاقی تصادفی سازی بیماران مطرح می شود.
در حوزه انفورماتیک پزشکی، اغلب قبل از اجرا اعتقاد بر این است که مداخله انفورماتیک احتمالاً سودمند خواهد بود و بنابراین انفورماتیکان پزشکی و مدیران بیمارستان اغلب تمایلی به تصادفی کردن مداخلات انفورماتیک پزشکی ندارند. بعلاوه، اغلب به دلیل اثربخشی احتمالی مداخله، برای اجرای سریع مداخله فشار وارد میشود، بنابراین به محققان فرصت کافی برای برنامهریزی یک کارآزمایی تصادفی داده نمیشود.
برای مداخلات انفورماتیک پزشکی، غالباً تصادفی کردن مداخله برای بیماران فردی یا برای تک تک کاربران انفورماتیک دشوار است. بنابراین در حالی که این تصادفیسازی از نظر فنی امکانپذیر است، از آن استفاده ناکافی میشود و بنابراین قدرت نهایی نتیجهگیری که مداخله انفورماتیک منجر به یک نتیجه شده است را به خطر میاندازد. برای مثال، اجازه دادن تصادفی تنها به نیمی از دستیاران پزشکی برای استفاده از نرم افزار ثبت سفارش داروخانه در یک بیمارستان مراقبت های عالی، سناریویی است که مدیران بیمارستان و کاربران انفورماتیک ممکن است به دلایل متعدد با آن موافقت نکنند.
طرح پس آزمون با یک گروه کنترل
در این طرح ابتدا یک گروه از آزمودنی ها در معرض متغیر مستقل قرار داده می شود. سپس تاثیر این متغیر بر متغیر وابسته مشاهده و یا اندازه گیری می شود.
این طرح تنها در مطالعات توصیفی به کار برده می شود و در پژوهش های آزمایشی کاربردی ندارد. این طرح دارای معایب زیر است.
هیچ کنترلی برای این طرح اعمال نمی شود و کنترل اعتبار درونی ناتوان است.
امکان مقایسه به صورت مستقیم وجود ندارد یعنی بر اساس گمان یافته های مطالعه را با گروههای دیگر مقایسه میکنیم. اشتباه اندازه گیری در پژوهش زیاد است . امکان دستیابی به نتایج دقیق و قابل دفاع وجود ندارد .طرح پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه در این طرح متغیر وابسته قبل و بعد از اجرای متغیر مستقل اندازه گیری می شود.
مراحل اجرای این طرح عبارت از :
اجرای پیش آزمون
قرار دادن آزمودنی ها در معرض متغیر مستقل
اجرای پس آزمون و مقایسه نتایج حاصل با استفاده از آزمون آماری مناسب .
یافته های ناشی از اجرای این طرح را می توان به وسیله ابزار آماری زیر تجزیه و تحلیل کرد.
آزمون پارامتریک t برای گرو های همبسته
آزمون های ناپارامتریک مثل آزمون علامت
آزمون های ناپارامتریک مثل آزمون ویلکاکسون
طرح مقایسه گروه های ایستا:
در این طرح دو گروه وجود دارد، و مقایسه میان گروهی که در معرض متغیر مستقل قرار گرفته است و گروهی که متغیر مستقل بر آن اعمال نمی شود، صورت می گیرد در این طرح انتخاب و جایگزینی آزمودنی ها به صورت تصادفی انجام نمی شود، بلکه ترکیب گروه هایی که در این طرح به کار میروند، قبل از انجام تحقیق صورت گرفته است و عینا با همان ترکیب در تحقیق به کار گرفته می شوند. علت ایستا نامیده شدن آنها نیز همین است.
یافته های ناشی از این طرح با یکی از دو روش زیر مورد تحلیل قرار می گیرد:
ازمون پارامتریک t
ازمون ناپارمتریک میانه
آزمون ناپارامتریک یو من وایتنی
جهت مشاهده جدید ترین آموزش های ویدویی در spss کلیک کنید .
جهت دانلود فصل چهارم پایان نامه همراه با دیتا در چهار نرم افزار Pls , Lisrel , Amos , Spss کلیک کنید .
جهت دانلود پروژه و دیتا همراه با تحلیل در spss کلیک کنید .